Tάσος Παππάς: 33 χρόνια μετά τον θάνατό του
Στις 7 Νοεμβρίου 1970 άφησε στην Θεσσαλονίκη την τελευταία πνοή της ζωής του ένας μεγάλος Φλωρινιώτης μουσικός, διευθυντής χορωδιών και δάσκαλος μουσικής στο Αμερικανικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης «Ανατόλια», ο Τάσος Παππάς. Ήταν μόλις 44 χρονών, όταν τον συνάντησε ο θάνατος. Μπροστά του ήταν ανοικτό το πεδίο για δημιουργική μουσική.
Η απώλεια για την Φλώρινα, την Θεσσαλονίκη και την Ελλάδα ήταν μεγάλη. Ο μουσικός κόσμος έχανε έναν από τους μεγαλύτερους και αξιότερους μαέστρους χορωδιών της χώρας. Με τον θάνατό του μετέωρα έμειναν τα μαγικά χέρια του, που διηύθυναν τόσο επιτυχώς τις χορωδίες του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Φλωρίνης «Ο Αριστοτέλης» (απ’ όπου ξεκίνησε την λαμπρή μουσική του πορεία) και του Αμερικανικού Κολλεγίου Θεσσαλονίκης «Ανατόλια» και τόσο παραστατικά τα ζωγράφισε ο μεγάλος ζωγράφος μας Κωστάκης Λούστας. Οι ρομαντικές μελωδίες από τις καντάδες του στα γραφικά δρομάκια της Φλώρινας, ακόμα αιωρούνται πάνω από την πόλη και οι παλιοί Φλωρινιώτες και Φλωρινιώτισσες τις θυμούνται με νοσταλγία και συγκίνηση. Ακόμα ακούγεται η βροντερή φωνή του όταν μονωδούσε το «Έρημος βαρύς και μόνος», ή τον «Βράχο» ή τον «Κάπελα».
Τιμητικά ενταφιάστηκε στο κτήμα της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκης, στον τάφο του δε εγράφη: «Όπου ακούς να τραγουδούν, πλησίασε μ’ εμπιστοσύνη». Αυτήν την εμπιστοσύνη εξέφραζε και το Τάσος Παππάς με το ατομικό και χορωδιακό τραγούδι του. Εμπιστοσύνη μουσικής, πολιτισμού, ανθρωπιάς, μεγαλοσύνης.
Με την ευκαιρία των 33 χρόνων από τον θάνατο του Τάσου Παππά, του αφιερώνει η «Φωνή της Φλωρίνης» τις λίγες αυτές γραμμές, σαν αμάραντα αγριολούλουδα των βουνών της Φλωρίνης, στην μνήμη του. Και για να τον θυμηθούν οι παλαιότεροι και να τον γνωρίσουν οι νεώτεροι και να νιώσουν υπερηφάνεια για τον τόσο μεγάλο Φλωρινιώτη μουσουργό, τον Τάσο Παππά.
Τάσος Παππάς
μια χορωδία – μια ιστορία
Ανέλαβα να παρουσιάσω την ιστορία της χορωδίας τον Κολεγίου «Ανατολία», από την ίδρυσή της μέχρι και σήμερα. Δεν θα μπορούσα όμως, να μην σταθώ στην προσφορά και στο έργο του «Τάσου Παππά».
Σαν φόρο τιμής για το έργο και την προσφορά του στα μουσικά δρώμενα της πόλης μας, η πολιτεία οργάνωσε συναυλία στα πλαίσια των Δημητρίων στις 30 Νοεμβρίου για τα 30 χρόνια από το θάνατο του. Μου δίνει ιδιαίτερη χαρά η ευκαιρία που έχω τώρα, να ευχαριστήσω όλους τους παράγοντες που συνετέλεσαν στην πραγματοποίηση αυτής της συναυλίας. Θέλω να ευχαριστήσω ακόμη όλους εκείνους που τον θυμούνται ακόμη με αγάπη και μου μετέδωσαν τον θαυμασμό τους μέσα από τις νοσταλγικές διηγήσεις τους, δίνοντάς μου έτσι τη δυνατότητα να τον γνωρίσω καλύτερα και να εκτιμήσω την ανεκτίμητη κληρονομιά που μου άφησε. Γιατί εγώ το μόνο που θυμάμαι είναι το ζεστό χαμόγελό του!
Αυτά που είπαν για τον Τάσο Παππά και κυρίως αυτά που έγραψαν αποτέλεσαν και το υλικό για την βιογραφία του.
Γεννήθηκε στη Φλώρινα τον Φεβρουάριο του 1926 και πέθανε στη Θεσσαλονίκη τον Νοέμβριο του 1970. Μεγάλωσε τραγουδώντας στους δρόμους της Φλώρινας και παίζοντας την κιθάρα του σήκωσε όλες τις δυσκολίες που έφεραν οι καιροί. Τραγούδι, χαμόγελο και ανθρωπιά ήταν τα εφόδια που είχε και αποδείχθηκαν αρκετά για να ζήσει, όσο έζησε, προσφέροντας πληθωρικά σε κάθε κατεύθυνση. Άξονες της μόρφωσής του ήταν κυρίως ο Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος «Αριστοτέλης» και το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης. Εκεί ξεκίνησε σαν άριστος μαθητής και εκεί ολοκληρώθηκε σαν εμπνευσμένος καθηγητής. Από το 1950 μέχρι το 1961 σπουδάζει στο ΚΩΘ, τραγούδι, αρμονία και ανώτερα θεωρητικά στη τάξη του αξέχαστου Σόλωνα Μιχαηλίδη, και ήδη από το 1956 διορίζεται έκτακτος καθηγητής Θεωρητικών και διευθυντής του μουσικού τμήματος του Κολλεγίου Ανατόλια, θέσεις που θα διατηρήσει μέχρι το θάνατό του. «Όπου εκινείτο δημιουργούσε συμπάθεια και αγάπη. Γιατί και ο ίδιος είχε σαν βασικό κίνητρο των πράξεων του την αγάπη. Γι’ αυτό και πέτυχε σαν παιδαγωγός» γράφει ο Σόλων Μιχαηλίδης σε ύμνο του για τον «Τάσο Παππά» στην εφημερίδα της Κύπρου «Νέα Αλήθεια» το 1971. Σε κάποιο άλλο σημείο γράφει επίσης: «Το χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς του ήταν ο ενθουσιασμός πηγαίος και άδολος».
Το 1960 κατόπιν προτάσεως της Πρεσβείας του Μονάχου έγινε μέλος του International Society for music education και παρέμεινε μέλος μέχρι το θάνατο του.
Το 1962 ανέλαβε τη Διεύθυνση της Χορωδίας Βορείου Ελλάδος και στο πανηγυρικό γιορτασμό των 50 χρόνων για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης καθηλώνει τους Θεσσαλονικείς με την εκτέλεση των έργων «Ορατόριο του Αγίου Δημητρίου» του Νίκου Αστρεινίδη και το συμφωνικό ποίημα «Κυπριακά Ελευθέρια» του Σόλωνα Μιχαηλίδη. Γι’ αυτή τη μεγάλη επιτυχία του παρασημοφορήθηκε με τον Χρυσό Σταυρό του Βασιλικού Τάγματος του Φοίνικος από τον Βασιλιά Παύλο. Το 1967 η χορωδία αυτή κάτω από την καλλιτεχνική διεύθυνση του ιδίου και σε συνεργασία με την Κρατική ορχήστρα παρουσίασε σε πρώτη εκτέλεση την 9η συμφωνία του Μπετόβεν.
Το 1969 προσκαλεσμένος από τους ομογενείς σαν διευθυντής της χορωδίας του «Αριστοτέλη» της Φλώρινας έδωσε μια σειρά συναυλιών με μεγάλη πάντα επιτυχία στον Καναδά. Παράλληλα σαν ενεργό μέλος της Χ.Α.Ν.Θ. διεύθυνε την μικτή χορωδία της Χ.Α.Ν.Θ. και πραγματοποίησε συναυλίες στη Θεσσαλονίκη και σε άλλες πόλεις. Όλα αυτά τα χρόνια πραγματοποίησε πολλές συναυλίες και με τη χορωδία του Αμερικανικού Κολεγίου Ανατόλια με την οποία και κυκλοφόρησε ένα μικρό δίσκο με Χριστουγεννιάτικα τραγούδια.
Πέθανε νέος χωρίς να ολοκληρώσει το έργο του. Ήταν τόσο μεγάλη μέσα του η αγάπη για τη μουσική που τον συνέπαιρνε. Άλλωστε ανήκει σ’ εκείνη τη κατηγορία των ανθρώπων που εξακολουθούν να υπάρχουν και μετά τον θάνατο τους. Δεν πρόλαβε να πραγματοποιήσει το μεγάλο του όνειρο, την συγκρότηση μιας δεύτερης Λυρικής σκηνής με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Το όνομά του έμεινε σε μια αίθουσα στον μορφωτικό σύλλογο «Αριστοτέλης», στο κτίριο «Pappas Hall» στο Κολέγιο Ανατόλια. Η τελευταία του κατοικία στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή όπου και εκεί η παρουσία του ήταν έντονη για πολλά χρόνια. Στη πλάκα είναι χαραγμένα τα αθάνατα λόγια του Γκαίτε «Όπου ακούς να τραγουδούν πλησίασε με εμπιστοσύνη». Λόγια που εκφράζουν αυτό που πίστευε πάντα ότι η μουσική είναι δώρο του Θεού σε ανθρώπους εκλεκτούς. Αυτήν την πεποίθηση ενέπνευσε στους μαθητές του και κληροδότησε και σε μένα.
Τη διεύθυνση της χορωδίας του «Ανατολια» που είχε ιδρυθεί μόλις πριν πέντε χρόνια από τον «Warren Benson», ανέλαβε το 1955 και την κράτησε μέχρι το θάνατό του. Σ’ αυτό το διάστημα την έπλασε και την μέστωσε αρκετά ώστε να μην ορφανέψει με το θάνατό του, αφού αμέσως μετά πέρασε στα χέρια κατάξιωμένων μαθητών του Λάζαρου Δεληδήμου και του Αντώνη Κοντογεωργίου.
Μετά από αρκετά χρόνια μόλις το 1985, μέχρι και σήμερα την ανέλαβε και συνεχίζει το ίδιο άξια ο Σωτήρης Αλεβίζος.
Έχει δώσει πολλές συναυλίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει συνεργαστεί με μεγάλες ορχήστρες και γνωστούς Έλληνες και ξένους μαέστρους. Το 1986 με την ευκαιρία της επετείου των 100 χρόνων του σχολείου ηχογράφησε ένα δίσκο και βραβεύτηκε από τη Μουσική Εταιρία Βορείου Ελλάδος. Συνεργάστηκε με τη ΔΟΘ το 1989 στο έργο «Μεσσίας του Handel» ενώ το 1998 συμμετείχε μετά από πρόσκληση της Στοκχόλμης, τη χρονιά που ήταν πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, σε μια σειρά συναυλιών στη σουηδική πρωτεύουσα.
Δεν θα μπορούσα βέβαια να παραλείψω να αναφέρω και τη χορωδία των Αποφοίτων που παράλληλα προσφέρει και αυτή στη μουσική ζωή της πόλης μας, και όχι μόνο, υπό τη διεύθυνση του Λάζαρου Δεληδήμου.
Η κόρη του,
Λέττη Παππά – Λαζαρίδου
