Οι Φλωρινιώτες σε συλλαλητήριο για το κλείσιμο των Ελληνικών Σχολείων της Βορείου Ηπείρου (18-11-1934)
Γράφει ο Σπύρος Παπαχαρίσης |
Τον Απρίλιο του 1933, το Aλβανικό Υπουργείο Παιδείας έλαβε την απόφαση να καταστήσει την δημοτική εκπαίδευση υποχρεωτική και δωρεάν για όλους τους πολίτες της αλλά και να κλείσουν όλα τα ιδιωτικά, κοινοτικά σχολεία (της ελληνορθόδοξης, καθολικής, σουνιτικής και μπεκτασικής κοινότητας, καθώς και αλβανικά ιδιωτικά, συνολικά 67 σχολεία, εκ των οποίων 10 τα ελληνικά) εφαρμόζοντας σχετικές διατάξεις του Συντάγματος του 1928.
Τα μέτρα αυτά προκάλεσαν την αντίδραση της ελληνικής μειονότητας και το διάβημα της Ελλάδας στην ΚτΕ*.
Στην Φλώρινα, ο διαλυθείς κατά το έτος 1926 Βορειοηπειρωτικός Σύλλογος Φλωρίνης επανιδρύεται το 1934. Την Κυριακή στις 18 Νοεμβρίου 1934 διοργανώνεται πάνδημο συλλαλητήριο στην Φλώρινα για όσα συμβαίνουν σε βάρος των ομογενών της Βορείου Ηπείρου.
Το συλλαλητήριο πραγματοποιήθηκε, όπως μας πληροφορεί το «Έθνος», φύλλο 190 /24-11-1934 στην αυλή των 1ου και 2ου Δημοτικών Σχολείων όπου αναγνώσθηκαν ομιλίες και εγκρίθηκε σχετικό ψήφισμα το οποίο και επιδόθηκε στον Νομάρχη Φλώρινας ύστερα από την μετάβαση των συγκεντρωθέντων στην Νομαρχία.
Η φωτογραφία μας έχει ληφθεί από το μπαλκόνι της (παλιάς) Νομαρχίας Φλώρινας.
Από την εφημερίδα «Έθνος» Φλώρινας προέρχονται και τα δυο παρακάτω κείμενα σχετικά με την φωτογραφία.
—————————————
ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Επανιδρύθη εκ νέου ο κατά το 1926 επί δικτατορίας Παγκάλου, διαλυθείς δια λόγους πολιτικούς, Βορειοηπειρωτικός Σύλλογος Φλωρίνης ο οποίος προσέφερε ανεκτιμήτους υπηρεσίας κατά το παρελθόν τόσον εις την εθνικήν υπόθεσιν της Β. Ηπείρου όσον και εις τους καταφυγόντας εις την Ελλάδα Βορειοηπειρώτας.
Τον Σύλλογον αυτόν οφείλουν να ενισχύσουν όλοι οι Βορειοηπειρώται ηθικώς και υλικώς δια να συνεχίση την μεγάλην του αποστολήν.
Το Διοικ. Συμβούλιον του Συλλόγου αποτελείται από τους κ.κ. Παντελή Αφεζόλη πρόεδρος, Ναούμ Δισνίτσας Αντιπρόεδρος, Σ.Μ. Κων/ίδης Γ. Γραμματεύς, Αλεξ. Κυριαζής Ταμίας, Ν. Παπαδόπουλος, Θ Χριστόπουλος, Π. Μανίκας και Ευάγ. Βουργαλέτσης σύμβουλοι.
Ο Βορειοηπειρωτικός Σύλλογος Φλωρίνης απέστειλε το κάτωθι τηλεγράφημα διαμαρτυρίας δια τας καταπιέσεις των ομογενών της Β. Ηπείρου υπό των Αλβανικών Αρχών.
Πρόεδρον Κυβερνήσεως
Υπουργόν Εξωτερικών
Σύλλογον Βορειοηπειρωτών Αθήνας
Σύλλογος Βορειοηπειρωτών Φλωρίνης διαμαρτύρεται εντονώτατα δια πρωτοφανείς καταπιέσεις υποδούλων αδελφών Βορείου Ηπείρου και παρακαλεί όπως ληφθώσει άνευ αναβολής τα ενδεικνυόμενα μέτρα σωφρωνισμού των εκτροχιασθέντων δυναστών.
Πρόεδρος ΑΦΕΖΟΛΗΣ
[Εφημερίδα «Έθνος», φύλλο 188/10-11-1934]
—————————————
ΠΑΝΔΗΜΟΝ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟΝ ΔΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΩΓΜΟΥΣ ΤΩΝ ΒΟΡΕΙΟΠΗΡΩΤΩΝ
Εις το προαύλιον των Α, Β, Δημοτικών Σχολείων συνεκροτήθη την παρελθούσαν Κυριακήν πάνδημον και επιβλητικόν συλλαλητήριον διαμαρτυρίας του λαού Φλωρίνης δια τα πιέσεις και τα αφάνταστα μαρτύρια των αδελφών μας Βορειοηπειρωτών υπό των Αλβανικών αρχών εις το οποίον έλαβον μέρος τα σωματεία μετά των λαβάρων των, οι Π. Πολεμισταί και άπειρον πλήθος.
Εις το συλλαλητήριον ωμίλησαν ο πολιτευτής και τέως Γεν. Διοικητής Ηπείρου κ. Γ. Μόδης ο ιατρός κ. Χ. Σιάκος και ο Δικηγόρος κ. Τ. Δαΐκος.
Οι ρήτορες εξιστόρησαν δια μακρών τας πιέσεις και τα διώξεις τας οποίας υφίστανται οι υπόδουλοι αδελφοί μας Βορειοηπειρώται, εκαυτηρίασαν την στάσιν την Αλβανικής Κυβερνήσεως δια τους συστηματικούς διωγμούς των ομοφύλων μας και ηξίωσαν την επέμβασιν της Ελληνικής Κυβερνήσεως δια την κατάπαυσιν των διωγμών.
Εν τέλει ανεγνώσθη το κάτωθι ψήφισμα το οποίον άπας ο λαός μετέβη εν σώματι εις την Νομαρχίαν και επέδωκεν αυτό εις τον κ. Νομάρχην.
ΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ
Ο Λαός Φλωρίνης συνελθών σήμερον την 18ην Νοεμβρίου και ώραν 11ην π.μ. εν τω περιβόλω των Α και Β Δημοτικών σχολείων
Ψηφίζει
1) Εκφράζει όλην την στοργήν και αλληλεγγύην προς τους καταπιεζομένους υπό των Αλβανικών Αρχών εν Βορείω Ηπείρω αδελφούς Έλληνας και συμπονεί μετ αυτών δια τας μαρτυρικάς διώξεις ας υφίστανται.
2) Διαμαρτύρεται εντονώτατα δια τας απηνείς διώξεις των Αλβανικών Αρχών εναντίον των αδελφών μας Βορειοηπειρωτών.
3) Αξιοί παρά της Κυβερνήσεως όπως μετέλθει έντονα και αποτελεσματικά μέσα προς άμεσον κατάπαυσιν των διωγμών και αξιώση τελείαν εξασφάλισην ανεγνωρισμένων προνομίων αδελφών μας Βορειοηπειρωτών.
4) Εντέλλεται, όπως το παρόν ψήφισμα, επεδοθή δια του κ. Νομάρχου Φλωρίνης προς την Κυβέρνησιν, τα Νομοθετικά Σώματα, τας Πρεσβείας των ξένων Κρατών, αποσταλή προς την Κοινωνίαν των Εθνών και δημοσιευθή δια του Τύπου.
[Εφημερίδα «Έθνος», φύλλο 190/24-11-1934]
—————————————
* Θ. Μαλκίδη, «Η Εθνική Ελληνική Μειονότητα της Αλβανίας», Πανηπειρωτική Ομοσπονδία Αμερικής, Φλόριντα, 2007
Σπύρος Παπαχαρίσης
