Το Ξενοδοχείο «Ξενία» της Φλώρινας – florinapast

Αναγνώσεις άρθρου: 17.315

Γράφει ο Σπύρος Χρ. Παπαχαρίσης |

Τα Ξενία (Xenia Hotels) ήταν ένα πρόγραμμα κατασκευής και λειτουργίας ξενοδοχείων του ΕΟΤ από το 1950 έως το 1974.

Πρόκειται για τη σημαντικότερη παραγωγή δημόσιων κτιρίων μεταπολεμικά. Στις αρχές του ’50 ο νεοσύστατος Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.) ξεκινά το πρόγραμμα των Ξενία, στο πλαίσιο της προσπάθειας ανάπτυξης του τουρισμού και τη δημιουργία «πρότυπων ξενοδοχειακών μονάδων» υψηλών προδιαγραφών για τους ιδιώτες επιχειρηματίες, που θα προσελκύσουν επισκέπτες από όλον τον κόσμο σε ενδιαφέροντες τόπους με ελλιπή ή ανύπαρκτη μέχρι τότε υποδομή.

Το 1950 ο Χαράλαμπος Σφαέλλος ξεκινά την υλοποίηση του προγράμματος ως διευθυντής των Τεχνικών Υπηρεσιών του Ε.Ο.Τ. (μέχρι το 1958). Από το 1957 (έως το 1967) ο Άρης Κωνσταντινίδης προΐσταται της Υπηρεσίας Μελετών, συγκεντρώνει γύρω του μια επίλεκτη ομάδα αρχιτεκτόνων (Ι. Τριανταφυλλίδης, Γ. Νικολετόπουλος, Φιλ. Βώκος, Κ. Σταμάτης, Κ. Κραντονέλλης, Διον. Ζήβας, Αικ. Διαλεισμά κ.α.) και δημιουργεί ένα «εργαστήριο αρχιτεκτονικής» υπεύθυνο για τον σχεδιασμό και την κατασκευή των Ξενία.

Με το πρόγραμμα Ξενία κατασκευάζονται 40 περίπου κτίρια που περιλαμβάνει: ξενοδοχεία, μοτέλ, τουριστικά περίπτερα κ.α. Τα οποία βρίσκονται σε αρχαιολογικούς χώρους (πχ Ολυμπία), στα νησιά (πχ Άνδρος, Μύκονος), κατά μήκος οδικών αξόνων (πχ το Ξενία Ναυπάκτου), σε ιαματικές πηγές (πχ Υπάτη) και λοιπούς προορισμούς τουριστικού ενδιαφέροντος. Τα οικόπεδα που επιλέγονται για την ανοικοδόμηση των Ξενία βρίσκονται στο καλύτερο σημείο του κάθε τόπου βάσει θέας, σωστού προσανατολισμού, προσβασιμότητας και μορφολογίας του εδάφους. Τα Ξενία απευθύνονται στους τουρίστες, τους διερχόμενους οδικώς, την τοπική κοινωνία ως χώροι κοσμικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων, γίνονται τόποι συνάντησης των κατοίκων με τους φιλοξενούμενούς τους. 1

Το «Ξενία» της Φλώρινας

Αποδελτιώνοντας τα σχετικά με το θέμα φύλλα της εφημερίδας «Ελληνική Φωνή» (Ε.Φ.) μπορούμε να παρακολουθήσουμε την πορεία ανέγερσης του «Ξενία» της Φλώρινας. Οι φωτογραφίες προέρχονται από το Ιστορικό Αρχείο του ΦΣΦΑ – συλλογή Γ. Θεοδοσίου. Οι περισσότερες είναι του έτους 1959 και αφορούν στα πρώτα στάδια κατασκευής του κτηρίου. Οι δύο αεροφωτογραφίες χρονολογούνται στα μέσα του 1960, και τα έγχρωμα καρτ-ποσταλ είναι μεταγενέστερο.

Τον Μάρτιο του 1957 ο Φλωριναίος Δημήτριος Μακρής, Υπουργός Εσωτερικών, αναγγέλλει ότι μελετάται η ανέγερση ξενοδοχείου στη Φλώρινα. (Ε.Φ. φ.6/1177/16-3-1957).

Τον Δεκέμβριο του 1957 γίνεται γνωστό ότι: «εις την πόλιν μας θα ανεγερθή υπό του ελληνικού οργανισμού τουρισμού ξενοδοχείον Β κατηγορίας δυνάμεως 40 κλινών, προς εξυπηρέτησιν της τουριστικής κινήσεως της πόλεώς μας». (Ε.Φ. φ.44/1215/7-12-1957).

Στο φύλλο 52/1223 της 8ης Φεβρουαρίου 1958, η Ε.Φ. πληροφορεί τους αναγνώστες της ότι το τουριστικό ξενοδοχείο του Οργανισμού Τουρισμού θα ανεγερθεί στο λόφο του Αγίου Παντελεήμονος ολίγον άνωθεν του χώρου των αρχαιολογικών ανασκαφών. Επίσης ότι για την ανέγερση είχε διατεθεί πίστωση 1.000.000 δραχμών.

Στη στήλη «Υστερόγραφα» του ιδίου φύλλου η ίδια η εφημερίδα προτείνει αυτή την θέση τονίζοντας τα εξής:
«Υπέρ της τοποθεσίας αυτής συνηγορούν πολλοί σοβαροί παράγοντες: η εξαίσια θέα, η πλουσία βλάστησις, ο απέραντος ορίζων, η καθαρή ατμόσφαιρα, η δυνατότης οργανώσεως εκδρομών στο δάσος κ.ά.»

Τον Απρίλιο του 1958 τα στελέχη Βάρδας, του Υπουργείο Προεδρίας Κυβέρνησης και Νικολετόπουλος του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού έρχονται στη Φλώρινα και συνεργάζονται με τον Νομάρχη Φλώρινας Δέπα, τον Διευθυντή των Τεχνικών Υπηρεσιών της Νομαρχίας Οιχαλιώτη και τον Δήμαρχο Παπαθανασίου. Ανεβαίνουν στον λόφο του Αγίου Παντελεήμονα και επιθεωρούν τον χώρο στον οποίο θα ανεγερθεί το ξενοδοχείο. (Ε.Φ. φ.61/1232/12-4-1958).

Τον Μάιο του 1958 διαπιστώνεται διχογνωμία μεταξύ των τοπικών αρχών και του ΕΟΤ ως προς την τοποθεσία ανέγερσης του ξενοδοχείου. (Ε.Φ. φ.71/1242-20/5/1958).

Την Κυριακή 15 Φεβρουαρίου του 1959 εκπρόσωποι του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού επιθεωρούν την τοποθεσία που θα γίνει το ξενοδοχείο. Ήδη έχει ορισθεί ο ανάδοχος του έργου στον οποίο δίδουν εντολή να αρχίσει συντόμως τις εργασίες ανέγερσης. (Ε.Φ. φ.1282/21-2-1959).

Κατά τις εκτελούμενες εργασίες για την ανέγερση του ξενοδοχείου οι εργάτες βρίσκουν μεγάλα πιθάρια. (Ε.Φ. φ. 1285/14-3-1959).

Οι εργασίες λόγω της ανακάλυψης των αρχαίων φαίνεται ότι σταματούν για λίγο. Ξεκινούν και πάλι όμως σύντομα. Η «Νίνα» στην στήλη της Ε.Φ. φ.1287/28-3-1959 θα γράψει: «Πληροφορήθηκα ότι οι εργασίες για τη ανέγερσι του τουριστικού ξενοδοχείου μας ξανάρχισαν. Οι αρμόδιοι κατάλαβαν φαίνεται ότι σε μια σύγχρονη πόλι είναι πιο πολύ χρειαζούμενο ένα ξενοδοχείο από μερικά μεγάλα κιούπια. Κι΄ έτσι το ξενοδοχείο μας θα γίνει και θα λαμπρύνη την πόλι μας.»

Στο φύλλο 1328/16-1-1960 της Ε.Φ διαβάζουμε:

«Εντός της Ανοίξεως θα είναι έτοιμον το τουριστικόν ξενοδοχείον της πόλεώς μας, κατασκευάζεται και η οδός»
Με ταχύτατον ρυθμόν συνεχίζονται αι εργασίαι ανεγέρσεως του τουριστικού ξενοδοχέιου της πόλεώς μας. Κατά τας διαβεβαιώσεις του αναδόχου του έργου κ. Γ. Καραγιάννη το ξενοδοχείον θα είναι έτοιμον εντός της ταχθείσης προθεσμίας, ήτοι εντός της ανοίξεως. Ταυτοχρόνως και ο Δήμος εντείνει τας προσπαθείας του δια την κατασκευήν της οδού προς το ξενοδοχείον. Ήδη ο δήμος συνεκέντρωσε χίλια και πλέον κυβικά αμμοχαλίκου, η επίστρωσης των οποίων θα γίνει συντόμως, θα επακολουθήση δε η ασφαλτόστρωσις, η οποία, ως πιστεύεται θα πραγματοποιηθεί εντός του τρέχοντος έτους.

Στα τέλη Ιανουαρίου του 1960 έρχεται στη Φλώρινα ο αρχιτέκτονας μηχανικός του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού Μπουγάτσας ο οποίος ανακοινώνει ότι το αναγειρόμενο τουριστικό ξενοδοχείο θα τεθεί σε λειτουργία τον προσεχή Ιούνιο (του 1963) (Ε.Φ. φ.1330/30-1-1960).

Με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου πιστώνεται ποσό 145.000 δραχμών για την εγκατάσταση αντλητικού συγκροτήματος στις υπώρειες του λόφου του Αγίου Παντελεήμονα, κάτω από του τουριστικό ξενοδοχείο για τον εφοδιασμό αυτού με πόσιμο νερό. (Ε.Φ. φ.1346/28-5-1960).

Στα «Υστερόγραφα» της Ε.Φ. φ.1356/6-8-1960 διαβάζουμε:

«Το τουριστικόν ξενοδοχείον.

Εντός των ημερών η πόλις μας αποκτά ένα πολυτελέστατο τουριστικό ξεονοδοχείο, με όλας τα συγχρόνους ανέσεις. Πρόκειται δι ένα κτίσμα, το οποίον θα προσφέρη πολλαπλάς υπηρεσίας εις τον τοπικόν μας τουρισμόν και δια το οποίον θα πρέπει να είναι υπερήφανοι όλοι οι Φλωρινιώτες και πιο πολύ απ΄όλους το εκλεκτόν τέκνον της Φλωρίνης ο Υπουργός μας κ. Δημ. Μακρής, δημιούργημα του οποίου είναι το ξενοδοχείον».

Το Οκτώβριο του 1960 η οδός που οδηγεί στο τουριστικό ξενοδοχείο έχει τελειώσει ενώ τελειώνουν και οι εργασίες για την ύδρευση. Η επίπλωση του ξενοδοχείου έχει φθάσει και αυτή. Την διεύθυνση του ξενοδοχείου αναλαμβάνει ο Ιωάννης Κερεστεντζής. Από τις στήλες της «Ελληνική Φωνής» γίνεται γνωστό ότι τα εγκαίνια θα γίνουν προ του τέλους του Οκτωβρίου παρουσία των Βασιλέων. (Ε.Φ. φ.1366/15-10-1960)

Τελικά τα εγκαίνια θα γίνουν χωρίς την παρουσία των Βασιλέων την Πέμπτη 27 Οκτωβρίου 1960 στις 11 το πρωί. Το ξενοδοχείο φέρει το όνομα «Ξενία». Μετά τον αγιασμό των εγκαινίων μίλησε εκπρόσωπος του ΕΟΤ, ο τότε νομάρχης Μάτσος και ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Βούλτσης. (Ε.Φ. φ.1368/29-10-1960).

Από την ημέρα των εγκαινίων – το τραπέζι των επισήμων

Το ξενοδοχείο ξεκινάει τη λειτουργία του και παράλληλα προσφέρει και εδέσματα, η τιμή των οποίων όμως είναι αρκετά υψηλή. Σχετικά διαβάζουμε στην στήλη «Ξεφυλλίζοντας την ζωή» της Ε.Φ. φ.1370/12/11/1960:

«Όσοι πήγαν στο τουριστικό ξενοδοχείο, που περήφανο και μεγαλόπρεπο δεσπόζει πάνω στο λόφο του Αγίου Παντελεήμονος ή των κυκλαμίνων όπως θέλει ο φίλος κ. Βυζάντης και η λίστα των φαγητών και ποτών του ξενοδοχείου, έμειναν ενθουσιασμένοι από το θαυμάσιο περιβάλλον του, από την άψογη καθαριότητα, την εκλεκτότητα των εδεσμάτων και γενικώς την όλην πολιτισμένην ατμόσφαιραν. Μόνο όταν έφευγαν, τα πριν λαμπερά τους πρόσωπα, ξύνιζαν κάπως από το ξύρισμα που τους έγινε.
Γιατί οι τιμές είναι λίγο «κοφτήρι» κι΄όποιος πάει θα πρέπει να πάη αξύριστος για να ξυρισθή κόντρα με «Άστορ». Αμ πως!»

Από τις πρώτες δραστηριότητες του νέου ξενοδοχείου ήταν και η οργάνωσης κάθε Κυριακή «χορευτικού τέιου». (Ε.Φ. φ.1371/19-11-1960)

Στις 28 Δεκεμβρίου 1960 ο τότε διάδοχος Κωνσταντίνος θα έρθει στη Φλώρινα. Είναι η ημέρα που θα γίνουν και τα εγκαίνια της Λέσχης των Προσκόπων. Το απόγευμα θα παρακαθήσει σε επίσημο γεύμα που θα του παραθέσει ο Δ. Μακρής, Υπουργός Εσωτερικών τότε, στο ξενοδοχείο «Ξενία». (Ε.Φ. φ.1377/31-12-1960)

Το ξενοδοχείο «Ξενία» θα αγοραστεί το 1975 από τους αδελφούς Τόττη και θα συνεχίσει τη λειτουργία του περίπου έως και τα τέλη της δεκαετίας του 1990, οπότε και θα μετατραπεί σε Casino, το οποίο όμως ποτέ δεν θα λάβει άδεια λειτουργίας, λόγω της έντονης αντίδρασης του τότε Μητροπολίτη Αυγουστίνου Καντιώτη, τοπικών φορέων αλλά ενδεχομένως και επιχειρηματικών συμφερόντων τυχερών παιχνιδιών εκείνη την περίοδο.

Η άδεια του καζίνου της Φλώρινας είχε κατακυρωθεί το 1995 στην κοινοπραξία «Καζίνο Φλώρινας» του αείμνηστου βιομήχανου και δημάρχου Πτολεμαΐδας τότε Π. Τόττη ο οποίος σκοτώθηκε σε τροχαίο το 1998. 2

Από εκείνη την περίοδο μέχρι και τον Οκτώβριο του 2019 το ξενοδοχείο παρέμενε κλειστό.

H Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (Ε.Ε.Ε.Π.) τελικώς έδωσε το πράσινο φως για τη λειτουργία του καζίνο Φλώρινας, εκδίδοντας μετά από διενέργεια των απαιτούμενων ελέγχων, την απόφαση έναρξης λειτουργίας του καζίνο.

Το καζίνο με την ονομασία THE LYNX CASINO FLORINA ξεκίνησε τη λειτουργία του την Παρασκευή 1η Νοεμβρίου 2019.

Η συνολική δαπάνη που έχει καταβληθεί για την υλοποίηση της επένδυσης, ανέρχεται μέχρι σήμερα σε περίπου 9 εκατ. ευρώ, ενώ ήδη έχουν προσληφθεί 87 εργαζόμενοι διαφόρων ειδικοτήτων στις νέες θέσεις εργασίας που έχουν δημιουργηθεί για τη λειτουργία του καζίνο, εκτός αυτών που απαιτούνται για τη λειτουργία του πολυτελούς ξενοδοχείου, που θα ξεκινήσει στο προσεχές διάστημα. 2

Συμπληρωματικά στοιχεία:

Από την Ελληνική Εργοτεχνική Ιστορία που επιμελείται ο Κυριάκος Γκλεζάκος, αντλούμε τα παρακάτω στοιχεία που αφορούν στην κατασκευή του Ξενοδοχείου:

Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού
Τουριστικόν Ξενοδοχείον «Ξενία» Φλωρίνης (1958)
Μελέτη και Κατασκευή Τουριστικού Ξενοδοχείου «Ξενία» δια την Τουριστικήν Αξιοποίησιν της Φλωρίνης

Γενικά Στοιχεία του Έργου:

1. Κύριος Έργου: ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ (Ε.Ο.Τ.)
2. Αναθέτουσα Υπηρεσία: ΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ δια του κ. Νικολάου Απέργη, Πολιτικού Μηχανικού
3. Φορεύς Εκτελέσεως: ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ δια του κ. Άρη Κωνσταντινίδη, Αρχιτέκτονος.
4. Αρχιτεκτονική Μελέτη: ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ δια του κ. Γεωργίου Νικολετοπούλου, Αρχιτέκτονος Μηχανικού.
5. Επίβλεψις: ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ δια του κ. Χαραλάμπου Χρήστου Μπουγάτσου, Αρχιτέκτονος Μηχανικού.
6. Κατασκευή: ΕΡΓΟΛΗΠΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Ε.Δ.Ε.

Σπύρος Χρ. Παπαχαρίσης

1. Η Αρχιτεκτονική των Ξενία. Η οργάνωση, οι βασικές συνθετικές αρχές και η πορεία των Ξενία. Στο: www.greekarchitects.gr

2. Ο Κερδοσκόπος γράφει: Το Καζίνο της Φλώρινας, τα ΜαΚλώ και μια ιστορία από τα παλιά που… δικαιώνεται. Στο: http://www.kerdos.gr/default.aspx?id=1679320&nt=103

3. CNN Greece: Ξεκίνησε να λειτουργεί το καζίνο Φλώρινας. Στο: https://www.cnn.gr/news/ellada/story/196204/xekinise-na-leitoyrgei-to-kazino-florinas

Μπορείτε να δείτε τις παρακάτω φωτογραφίες σε μεγέθυνση ακολουθώντας τον εξής σύνδεσμο: https://1drv.ms/f/s!AoA1cLe9oIclaAieP0wbgRZGzwU