Η θρυλική εκδρομή του Διδασκαλείου Θηλέων Θεσσαλονίκης στη Φλώρινα το 1930
Γράφει ο Σπύρος Παπαχαρίσης |
Την Τετάρτη στις 14 Μαΐου του 1930 επισκέπτονται την πόλη μας και θα μείνουν σε αυτήν για τρεις μέρες οι μαθήτριες και οι καθηγητές και καθηγήτριες του Διδασκαλείου Θηλέων Θεσσαλονίκης. Διευθυντής του Διδασκαλείου και συνοδός στην εκδρομή αυτή είναι ο Μίλτος Κουντουράς, Έλληνας παιδαγωγός, δημοτικιστής, εισηγητής των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων στα ελληνικά σχολεία την περίοδο 1929-1932.
Η εκδρομή του Διδασκαλείου θεωρείται σημαντικό γεγονός και η υποδοχή των μαθητριών από τον πληθυσμό και τις αρχές είναι θερμή.
Ο Κουντουράς σε ευχαριστήρια επιστολή που δημοσιεύεται στα τοπικά φύλλα θα χαρακτηρίσει την εκδρομή ως «θρυλική στα χρονικά του Διδασκαλείου».
Εκτενές ρεπορτάζ που δίνει την εικόνα εκείνων των ημερών δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Έλεγχος» η οποία και εκδίδει έκτακτη έκδοση * προς τιμήν αυτού του γεγονότος την επομένη της άφιξης των εκδρομέων, την Πέμπτη στις 15 Μαΐου.
Στο κύριο άρθρο της έκτακτης έκδοσης και με τίτλο: «ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΑΤΕ!», διαβάζουμε:
Στα διαβατάρικα πουλιά που από χτες βρίσκονται ανάμεσά μας απευθύνουμε στοργικά το χαιρετισμό «Καλώς ήρθατε». Με στοργή και χαρά και μ΄ ευγνωμοσύνη χαιρετίζουμε την επίσκεψή σας. Η Φλώρινα δεν θα ξεχάση πως τη θυμηθήκατε και θελήσατε να τη γνωρίσετε από κοντά. Χαρούμενα σας δέχτηκε στην αγκαλιά της και με λύπη θα σας αποχαιρετήση αύριο. Σας έδωσε ότι μπορούσε κι εκείνα που απ΄ την φύση είχε, λιτό απέριττο και ώμορφο. Δεν ζητά από σας τίποτα άλλο: Θέλει μονάχα να μη τη λησμονήσετε. Θυμηθήτε την πάντα, όπως αυτή δεν θα σας ξεχάση. Να θυμάστε τις ωμορφιές της, τα χαρίσματά της. Φροντίστε για τη γνωριμία της, ενδιαφερθήτε για την πνευματική και ηθική πρόοδο της.
Χαρούμενα σας υποδέχεται και στοργικά σας αποχαιρετάει.
Στο καλό!
Η «Φωνή του Λαού» σε δυο συνέχειες στα φύλλα 653 και 654 στις 17 και 24 Μαΐου 1930 αντίστοιχα θα δημοσιεύσει αντί ρεπορτάζ τις ταξιδιωτικές εντυπώσεις της μαθήτριας του Διδασκαλείου Θεσσαλονίκης Κατίνας Αγγελίδου με τίτλο: Εκδρομή στα Βοδενά και Φλώρινα.
Για τον ερχομό της στη Φλώρινα η Αγγελίδου γράφει:
Τέλος πάντων ύστερα από λίγη ώρα τελείωσε και η λίμνη, και αφού κάναμε δυο τρεις σταθμούς ακόμη φθάνουμε στο σταθμό της Φλώρινας. Όλες κατεβήκαμε απ΄τα βαγόνια και μας υποδέχθηκαν πρόθυμα τα παιδιά του σχολείου του Αρμενοχωρίου.
Παιδάκια ντροπαλά ερχόταν και μας έδιναν από μια μικρά ανθοδέσμη από αγριολούλουδα σταθμεύουμε για πέντε λεπτά και κατόπι ξεκινούμε για την Φλώρινα.
Σε λίγο αρχίσαμε να διακρίνουμε την πόλι και έπειτα από 1 ½ ώρα δρόμο φθάσαμε πα για καλά. Τώρα άρχισαν να έρχονται ήχοι μουσικής που έκαναν την ψυχή μας να πλημμυρή από ενθουσιασμό και αγάπη για σας.
Τα σχολεία παρατεταγμένα άφιναν να περνούν ανάμεσα στη σειρά τους ψυχές αγνές καθαρές γιομάτες απ΄ενθουσιασμό και αγάπη.
Έπειτα από λίγο φθάνουμε στο Πολυτάξιο Διδασκαλείο.
Είναι πολύ συγκινητικό να βλέπη κανείς παιδιά να τρέχουν απάνω, κάτω, η μια να μπαίνη, η άλλη να βγαίνη, για να μας περιποιηθούν.
Έγινε μια μικρούλα συγκέντρωση και κατόπι η διανομή, των παιδιών στα καταλύματα.
Τα παιδιά λίαν φιλόξενα με ανυπομονησία περίμεναν να πάρουν κορίτσια όσο το δυνατόν περισσότερα για να φιλοξενήσουν.
Έγινε η διανομή και σ΄ένα απ΄τα φιλόξενα αυτά σπίτια πήγα και εγώ.
Αι εντυπώσει που μας έκαναν οι κάτοικοι και όλη η πόλις είναι τόσο χαρακτηριστικές που καμιά φορά δεν θα φύγουν απ΄το νου μας.
Είναι αλήθεια που για πρώτη φορά είδα ανθρώπους τόσο φιλόξενους σας τους δικούς σας. Οι περιποιήσεις και η μαγευτική τοποθεσία της πόλεώς σας μας κάνουν και δεν θέλουμε να φύγουμε.
Η Φλώρινα δεν είναι εκείνη η παληά πόλις που δεν μπορούσε να σηκώση κεφάλι απ΄τες επιδρομές απ΄τες φοβέρες των εχθρών αλλά πόλις περήφανη για τους κατοίκους της και πολιτισμένη, και όλα αυτά οφείλονται στην θέληση και στη δουλειά των κατοίκων.
Θάρθη καιρός που η Φλώρινα θα γίνη καλλίτερη και απ΄την Θεσσαλονίκη και τα παιδιά της απ΄τα καλλίτερα παιδιά όλης της Πατρίδος.
Δεν ξέρω πια με τι λόγια να γράψω τες καλές μου εντυπώσεις. Εκείνο όμως που ξεγλυστράει απ΄την ψυχή μου είναι ένα ευγενικό ευχαριστώ για τις περιποιήσεις σας.
Οι Καθηγηταί μας που μας συνώδευσαν είναι οι εξής:
Διευθυντής Μίλτος Κουντουράς, Φυσικός Γιάννης Φθενάκης, Μουσικός Ευάγγελος Καραηλίας, Γυμνάστρια Σοφία Αδαμαντίδου, Μαθηματικός Παπαχρηστοφόρου, Ελληνικών Βούλα Κωνσταντινίδου, Ελληνικών Νίτσα Ψηλογιάννη, δασκάλες Αλεξ. Κεσανλή, Δόμνα Κανάκη, Θρησκευτ. Κ. Παπασιδέρης.
Για σας καλοί μας φίλοι
ΚΑΤΙΝΑ ΑΓΓΕΛΙΔΟΥ
Μαθήτρια Διδασκαλ. Θηλ. Θεσσαλονίκης
Στην φωτογραφία μας, ένα μέρος από τις 220 μαθήτριες του Διδασκαλείου φωτογραφίζονται πιθανόν στον αύλειο χώρο των Α’ και Β’ Δημοτικών Σχολείων Φλώρινας, έχοντας στην πρώτη σειρά καθησμένο, τρίτο από αριστερό τον Διευθυντή τους Μίλτο Κουντουρά, καθηγητές και καθηγήτριες καθώς και εκπαιδευτικό προσωπικό του Διδασκαλείου Φλώρινας από τους οποίος αναγνωρίζουμε τον Διευθυντή αυτού Δημήτριο Γαρδίκα με το μουστάκι και τον Υποδιευθυντή Θεόδωρο Κάστανο δεύτερο από αριστερά στην πρώτη σειρά.
Η φωτογραφία έχει ληφθεί από τον Φλωρινιώτη φωτογράφο Νικόλαο Κοϊδη ο οποίος είχε το φωτογραφείο «ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΝ». Είναι επικολλημένη σε χοντρό χαρτόνι και πίσω φέρει χειρόγραφη την σημείωση: «Η Μεγαλειώδικη εκδρομή της Φλώρινας. Στο Διδασκαλείο τη χρονιά του 1930» και δυσανάγνωστη υπογραφή.
———————————–
Ο Κουντουράς ευχαριστεί τους Φλωρινιώτες
«Έλεγχος» φ. 432/24-5-1930
Ευχαριστήριο
Θεσσαλονίκη 19 Μαϊου 1930
Προς
τον κ. Νομάρχη Φλώρινας
τον κ. Δήμαρχο Φλώρινας
τον κ. Διευθυντή Διδασκαλείου
τον κ. Γυμνασιάρχη
τον κ. Διευθυντή Δημοτικής Εκπαιδεύσεως
την κ. Διευθύντρια Αστικής Σχολής
την κ. Διευθύντρια Διδασκαλείου Νηπιαγωγών
τον κ. Διευθυντή Εθνικού Οικοτροφείου
Τον κ. Διευθυντή Φυτωρίου
Τις εφημερίδες «Έλεγχο», «Φωνή του Λαού» και Σπινθήρα
Συγκινημένοι ακόμη από την απερίγραπτη σε ενθουσιασμό και ευγένεια υποδοχή και περιποίηση και συνδρομή σας προς το Διδασκαλείο μας σας στέλνουμε τις θερμότατες ευχαριστίες και τους χαιρετισμούς μας. Η εκδρομή μας στη Φλώρινα θα παραμείνει θρυλική στα χρονικά του Διδασκαλείου μας, τόσο για την ειλικρινή και θερμή και αγνή και αγάπη όλων, όσο και για την παιδαγωγική, εθνική και πλουσιωτάτη απόδοσή της. Παρακαλώ ανακοινώσατε στα εξαίρετα και γεμάτα αγνότητα και ιδανικά παιδιά σας καθώς επίσης και στους φιλόξενους κατοίκους και στο προσωπικό των Σχολείων σας τη θερμή μας ευγνωμοσύνη για όλα και την επιθυμία μας για μια στενή φιλία και μελλοντική συνεργασία μεταξύ μας για το καλό της νεολαίας μας, της φυλής μας και της ανθρωπότητας.
Από μέρος των παιδιών του Διδασκαλείου Θηλέων Θεσσαλονίκης, των δασκάλων και γονιών.
Ο Διευθυντής του Διδασκαλείου
Μ. ΚΟΥΝΤΟΥΡΑΣ
—————————————–
ΕΚΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΔΙΔ. ΘΗΛΕΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
«Έλεγχος», φ. 431/17-5-1930
Προχθές, Τετάρτην αφίχθησαν εις την πόλιν μας αι μαθήτριαι του Διδασκαλείου Θηλέων Θεσσαλονίκης 220 τον αριθμόν, συνοδευόμεναι υπό του Διευθυντού των Μ. Κουντουρά και των λοιπών Καθηγητών Προς υποδοχήν αυτών είχον εξέλθει άπαντα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της πόλεώς μας ήτοι τι Γυμνάσιον, Διδασκαλείον Αρρένων, Διδασκαλείον Νηπιαγωγών, Ανώτερον Παρθεναγωγείον και το Οικοτροφείον μετά της μουσικής του.
Έξωθι της πόλεως εγένετο η συνάντησις καθ΄ην έλαβον χώραν αι σχετικαί προσφωνήσεις και συστάσεις. Εις τους εκδρομείς προσεφέρθησαν υπό των μαθητών ανθοδέσμαι. Είτα προπορευομένης της Μουσικής του Οικοτροφείου οι εκδρομείς, παρήλασαν δια της οδού Παύλου Μελά και κατέληξαν στο οίκημα του Διδασκαλείου. Συναγερμός εσημειώθη κατά την υποδοχήν των και ο ενθουσιασμός και η χαρά όλων υπήρξε γενική.
Εις το Διδασκαλείον εγένετο η διανομή των εκδρομέων εις τα καταλύματα. Το εσπέρας η πόλις μας παρουσιάζει όψιν μεγαλουπόλεως. Οι εκδρομείς εφύσησαν μία νέα ζωή.
Την Πέμπτην το πρωί οι εκδρομείς επεσκέφθησαν τον Σταθμόν Γεωργικών Βελτιώσεων. Ο Σύλλογος των Καθηγητών παρέθεσε γεύμα είς άπαντας εις το Ζυθεστιατόριον «Αβέρωφ». Εις τας 5 εγένετο συγκέντρωσις εις το Γυμνάσιον και δεξίωσις. Επίσης συγκέντρωσις εις το Διδασκαλείον όπου πολλαί των μαθητριών προέβησαν εις ανακοινώσεις των πορισμάτων των ερευνών επί διαφόρων ζητημάτων. Το εσπέρας εδόθη η προαναγγελθείσα εορτή εις το Κινηματοθέατρον «Πάνθεον». Η κοινωνία Φλωρίνης προσέτρεξε προθύμως. Εσημειώθη αφάνταστος συνωστισμός. Το πρόγραμμα πλούσιον εις περιεχόμενον και εκλεκτικότητα ετελέσθη κατά γράμμμα. Οι θεαταί εχειροκρότησαν ζωηρότατα επανειλημμένως. Η χορωδία και η ορχήστρα του Διδασκαλείου εν συνδυασμό έπαιξαν και ετραγούδησαν διάφορα μουσικά τεμάχια και τραγούδια.
Ο ενθουσιασμός του κοινού δια την πλήρη επιτυχίαν του προγράμματος υπήρξεν γενικός. Παρηκολούθησαν την εορτήν άπασαι αι αρχαί και πλήθος κόσμου.
Είναι άξιοι θερμοτάτων συγχαρητηρίων ο Διευθυντής του ιδρύματος κ. Μ. Κουντουράς δια την ωραίαν εργασίαν, την οποίαν παρουσίασεν, Επίσης οι λοιποί καθηγηταί και μουσικός του Διδασκαλείου κ. Καραντώνης (σ.σ. η μαθήτρια στην επιστολή της στην “Φωνή του Λαού” τον αναφέρεο ως Καραηλία), του οποίοι πλείσται όσαι συνθέσεις επαίχθησαν. Αι μαθήτριαι εκοπίασαν υπερβολικώς δια να μας παρουσιάσουν μίαν τοιαύτην σοβαράν και πολύπλευρον από πάσης απόψεως εορτήν εις αυτάς αντανακλα εξ ολοκλήρου η επιτυχία ταύτης.
Είναι ιδιαιτέρως ευχάριστον δια την πόλιν μας η εκδρομή αύτη του Διδασκαλείου δια να πληροφορηθώμεν τα της συντελουμένης πρωτοφανούς εργασίας εις τούτο. Αν πολλοί από τους θεατάς εχαλέπαιναν δια την γενικήν χρήσιν της ζωντανής γλώσσης, της δημοτικής αυτό δεν έχει καμμίαν απολύτως σημασίαν εις την επιτυχίαν της εορτής.
Η περιορισμένη δημοτική γλώσσα της σήμερον θα είναι η γενικήν της αύριον δια τούτο δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία, Το μεταρρυθμιστικόν πνεύμα το οποίο κυριαρχεί σήμερον εις το Διδασκαλείον Θηλέων Θεσ/νίκης υπό την διεύθυνσιν του κ. Κουντουρά ήρχισεν ήδη να δίδη τους πλουσίους καρπούς αυτού. Εις την ιστορίαν της γλώσσης μας θα σημειωθή η πραγματικώς υπεράνθρωπη αυτή προσπάθεια του Διδασκαλείου και ο αγών αυτού καθ όλην των σημείων.
Χθες Παρασκευήν οι φιλοξενηθέντες εκδρομείς ανεχώρησαν σιδηροδρομικώς δι Έδεσσαν.
Αι εντυπώσεις των εκδρομέων εκ της γενομένης εις αυτούς υποδοχής είναι λίαν ενθουσιώδεις και δεν παρέλειψαν οι ευγενείς φίλοι μας να διακηρύξωσιν ότι δεν περίμεναν τοιαύτην υποδοχήν και φιλοξενίαν.
Οι εκδρομείς επιστρέφοντες εις Θεσσαλονίκην θα κάμουν δια την πόλην μας την καλυτέραν διαφήμησιν.
Ο «Έλεγχος» την Πέμπτην εκυκλοφόρησε προς τιμήν των επισκεπτών μας έκτακτον έκδοσιν, ήτις προυκάλεσε τον ενθουσιασμόν όλων.
Τ.
————————-
* Ευχαριστώ τον Γιάννη Κασκαμανίδη για την διάθεση σε ηλεκτρονική μορφή της έκτακτης έκδοσης της εφημερίδας «Έλεγχος», το πρωτότυπο της οποίας βρίσκεται στο ΕΛΙΑ Θεσσαλονίκης, στο αρχείο της Αφρούλας Κανάκη
Σπύρος Χρ. Παπαχαρίσης
