Το Οθωμανικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο της Φλώρινας
Στον δικτυακό τόπο Osmanli Izleri (Οθωμανικά Μνημεία της περιοχής των Βαλκανίων) υπάρχουν σχετικές αναφορές και για τα οθωμανικά κτήρια – μνημεία στον νομό Φλώρινας. Εκεί βρίσκεται αναρτημένη και η φωτογραφία του Οθωμανικού Στρατιωτικού Νοσοκομείου που δημοσιεύουμε, το οποίο βρισκόταν στην περιοχή όπου σήμερα βρίσκεται το στρατόπεδο του 1ου Συντάγματος Πεζικού.
Το Στρατιωτικό Νοσοκομείο υπήρξε και αυτό έργο του καϊμακάμη της Φλώρινας Ταχσίν Ουζέρ (Hasan Tahsin Uzer), όπως και πολλά άλλα σημαντικά οικοδομικά έργα στην περίοδο που αυτός θήτευσε στην Φλώρινα.
Το Νοσοκομείο εγκαινιάστηκε στις 25 Νοεμβρίου του 1905 (27 Ν 1323) (ΒΟΑ). [Οθωμανικό Αρχείο της Προεδρίας της Κυβερνήσεως (ΣτΜ)], ΤFR.I.M.N., 79/7832). Τα έξοδα ανέγερσης ανέρχονται σε 150.000 γρόσια (Uzer, 1999, σ. 208).
Η φωτογραφία το πιθανότερο να είναι από την ημέρα της τελετής των εγκαινίων. Σε αυτήν εκτός του πλήθος των Οθωμανών διακρίνονται και Έλληνες ιερείς.
Από τον Ταχσίν Ούζερ ο οποίος διετέλεσε καϊμακάμης (έπαρχος) στη Φλώρινα, ανηγέρθησαν: στρατιωτικό νοσοκομείο, διοικητήριο, υπηρεσία τάγματος χωροφυλακής, φυλακές, ταχυδρομείο και τηλεγραφείο, προβλήτα αμφίπλευρης πρόσδεσης σκαφών, δύο σιδερένιες γέφυρες και τρία σχολεία για άρρενες και θήλεις, (το κτήριο του Οικοτροφείου).
Διευρύνθηκε κατά 12 μέτρα η κοίτη του ποταμού της Φλώρινας και κατασκευάστηκαν στις δύο μεριές υδατοφράχτες ύψους έξι μέτρων υπό μορφή αποβάθρας με αποτέλεσμα να τεθούν υπό έλεγχο οι πλημμύρες και με τον τρόπο αυτό να εξασφαλιστεί η προστασία των κτισμάτων που γειτνίαζαν με το ποτάμι.
Το Το διοικητήριο, την αποβάθρα και τις δύο γέφυρες κατασκεύασε ο αρχιτέκτονας Γιώργη Εφεντή έναντι αμοιβής 805.000 γροσίων, την Υπηρεσία του Τάγματος Χωροφυλακής, τις φυλακές και τα τρία σχολεία ο αρχιτέκτονας Κώτσο Εφεντή έναντι αμοιβής 485.000 γροσίων ενώ το κτίριο του Ταχυδρομείου – Τηλεγραφείου ο αρχιτέκτονας Αντώνης Εφεντή έναντι αμοιβής 35.000 γροσίων. Μέσα σε ένα χρόνο όλα αυτά τα έργα ολοκληρώθηκαν με τη βοήθεια των κατοίκων της πόλης (Uzer, 1999, σ.208-210). H Φλώρινα με όλη αυτή την οικοδομική δραστηριότητα αλλάζει όψη και γίνεται μια διαφορετική πόλη.
Ο ποιητής Φαχρί από την Φλώρινα αφιερώνει το παρακάτω ποίημα στον Ταχσίν Μπέη για την προσφορά του στην πόλη:
«Ευτύχησε η Φλώρινα με τον ερχομό του
Αν αναζητείται μάρτυρας, ιδού ο εχθρός
Ακούγεται δια στόματος της πόλης πως εξουδετερώθηκαν όλοι οι αρχηγοί των ανταρτών
Αδύνατον είναι η απάρνηση του έργου του
Χάρη στον Καϊμακάμη ανεγέρθηκε το Διοικητήριο
Στα 26 του χρόνια έδειξε τις ικανότητές του
Πώς να μην λάμψει λοιπόν ο ήλιος της δικαιοσύνης
Ιδίως την ομιλία του στα εγκαίνια του νοσοκομείου
Χειροκροτούν οι διάσημοι λογοτέχνες
Ο Φαχρή εξέφρασε με την ποίησή του ότι δίκαια έχαιρε εκτίμησης από το λαό ο Ταχσίν Μπέη» (Uzer, 1999, σ.212).
O Καϊμακάμης Ταχσίν Μπέη δίνει τις εξής πληροφορίες για τους Τούρκους της πόλης: «Είδα ότι ο λαός της Φλώρινας είναι πολύ έντιμοι, ευγενικοί και φιλότιμοι άνθρωποι. Οι αγάδες Πιτιράκ Ισμαήλ και Χασίμ, ο Χαλίλ Εφεντή, ο Γιεσίλ Χασάν, ο Χατζή Τζαφέρ, ο Γιουσούφ Μπέη και ο Βασφή Μπέη ήταν πραγματικά δραστήρια και σημαντικά πρόσωπα. Οι δικές μου επιτυχίες στην Φλώρινα πραγματοποιήθηκαν χάρη στη βοήθεια των προεστών που προανέφερα. Τους αγαπούσα σαν αδελφούς μου. Οι καημένοι» (Uzer, 1999, σ.206).
Το κτήριο του Νοσοκομείου χρησιμοποίησαν και τα γαλλικά στρατεύματα την περίοδο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Υπάρχουν σχετικές καρτ ποστάλ της περιόδου εκείνης.
Σύμφωνα με μαρτυρίες το Οθωμανικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο καταστράφηκε ολοσχερώς από πυρκαγιά την περίοδο του Ελληνοϊταλικού Πολέμου 40,41 όταν στρατοπεδευμένοι σε αυτό επίστρατοι έβαλαν φωτιά για να ζεσταθούν.
Πηγές:
1. Osmanli Izleri (Οθωμανικά Μνημεία της περιοχής των Βαλκανίων)
2. «Η Τελευταία Οθωμανική Διοίκηση της Μακεδονίας, μέσα από το Ημερολόγιο και το Αρχείο του Τούρκου Αξιωματικού Ταχσίν Ουζέρ, 1899 – 1912». Επιμέλεια Νικολάου Ρουδομέτωφ. Εκδόσεις Ιστορικού και Λογοτεχνικού Αρχείου Καβάλας.
* Διαβάστε επίσης για το Εθνικό Οικοτροφείο της Φλώρινας, οικοδομικό έργο του Ταχσίν Ουζέρ
Σπύρος Χρ. Παπαχαρίσης
