H αμφίεση ανδρών και γυναικών το 1920
Κάθε φωτογραφία έχει την μικρή δική της ιστορία. Μερικές, όμως, φωτογραφίες, όπως οι οικογενειακές και φιλικές, είναι φορτωμένες με προσωπικό συναίσθημα και γι’ αυτό έχουν την δική τους συναισθηματική αξία. Η δημοσιευομένη σήμερα στο “Παράθυρο στο Παρελθόν” φωτογραφία έχει μεγάλη συναισθηματικά αξία για τον γράφοντα. Είναι οι γονείς του, στα πρώτα χρόνια του γάμου τους: Είναι ο Λεωνίδας Ζήση Βόσδου, από το Μεγάροβο του ξακουστού Μοναστηρίου και η Αθηνά Δημητρίου Μπαλογιάννη, από την Νιζόπολη του Μοναστηρίου. Και οι δύο, μαζί με τις οικογένειές τους, άφησαν τα χωριά τους και το Μοναστήρι, όταν έπεσαν στα χέρια των Σέρβων και αντάμωσαν, ως αστοί πρόσφυγες, στην Φλώρινα, όπου, λίγο αργότερα, ίσως το 1921, ένωσαν τις μετέπειτα τύχες τους, αφήνοντας στο τέλος ένα καλό όνομα στην κοινωνία της Φλωρίνης, κληρονομιά στα παιδιά τους: Τον Αναστάσιο, τον Θεόδωρο και τον Πέτρο.
Ο γράφων ζητά συγγνώμη από τους αγαπητούς αναγνώστες του, που άλλος ήταν ο στόχος της δημοσιεύσεως της φωτογραφίας και τελικά άλλος βγήκε, παρασυρθείς από άκρατο συναισθηματισμό. Και εξομολογείται ότι γράφοντας αυτά τα λίγα λόγια για τους γονείς του – μνημόσυνο σε αυτούς και ιδία στον πατέρα Λεωνίδα, του οποίου συμπληρώθηκαν στις 7 Μαΐου 2005, 53 χρόνια από τον θάνατό του – τα μάτια του ήσαν θολωμένα από δάκρυα. Ας έλθουμε, όμως, στον ακριβή λόγο της δημοσιεύσεως της φωτογραφίας.
Η φωτογραφία ανάγεται στο 1920 – 1921, λίγο διάστημα μετά τον γάμο του ζεύγους. Πλέον του προσωπικού συναισθηματισμού της, η φωτογραφία αποθανατίζει και τον τρόπο αμφιέσεως – ντυσίματος των γυναικών και των ανδρών εκείνης της εποχής. Αυτός είναι ο κύριος λόγος της δημοσιεύσεώς της.
Η Αθηνά, η κ. Νούσκα, όπως χαϊδευτικά την φώναζαν οι συγγενείς και φίλοι, στολίζει το κεφάλι της με ένα μοντέρνο εκείνη την εποχή, καπέλο κι’ ίσως πρωτοποριακό για τα μέτρα της Φλωρίνης της δεκαετίας του 1920. Το φόρεμά της απλό, λιτό, σεμνό, που ταίριαζε στην κοινωνική της τάξη. Παπούτσι μαύρο και κάλτσες σκούρες, ενώ στα χέρια της κρατά ένα μπουκέτο λουλούδια, που, ίσως, για συμβολισμό, της το έδωσε για να εξυπηρετήσει την περίσταση, ο άγνωστος φωτογράφος (ίσως ο μετέπειτα Μοναστηριώτης καθηγητής της γυμναστικής στο γυμνάσιο Φλωρίνης, Αναστάσιος Νικολαϊδης ή ο επίσης Μοναστηριώτης φωτογράφος Λιναράς).
Ο Λεωνίδας Βόσδου, χρυσοχόος το επάγγελμα – όπως κι άλλοι Μοναστηριώτες που εγκαταστάθηκαν στην Φλώρινα – είχε το κατάστημά του αρχικά στη οδό Κων/νου Παλαιολόγου και μετέπειτα μέχρι τον θάνατό του στη οδό Αθηνών – τώρα Φουλεδάκη, όπου το κατάστημα παιδικών παιχνιδιών του Σταύρου Τερπίνα – με το αρειμάνιο μουστάκι, ανδρικό σήμα κατατεθέν της εποχής, με το ψαθάκι, που συνηθίζονταν πολύ τότε, το σκούρο κοστούμι, με το απαραίτητο γιλέκο, το ψηλό κολάρο του υποκαμίσου και την διακριτική εμφάνιση του άσπρου μαντηλιού στο μικρό τσεπάκι του μονόπετου σακακιού.
Ελπίζοντας ότι επετεύχθη ο προαναφερθείς στόχος, με το να παρουσιασθεί από την στήλη, ένα μικρό δείγμα της γυναικείας και ανδρικής αμφιέσεως, που φυσικά σηματοδοτούσε την “μόδα” εκείνης της μακρινής εποχής.
Θεόδωρος Βόσδου
