Η Λεωφόρος Ελευθερίας στη Φλώρινα το 1938-39
Γράφει ο Θανάσης Βογιατζής |
Πολύ όμορφη προπολεμική φωτογραφία της Λεωφόρου Ελευθερίας και του ποταμού της πόλης μας, στην περιοχή των Α΄ και Β΄ Δημοτικών Σχολείων.
Την τράβηξε λίγο πριν από την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και ενώ τα μαύρα σύννεφα του επικείμενου πολέμου είχαν απλωθεί πάνω από την Ευρώπη, ο παλιός γνωστός φωτογράφος της πόλης μας Ναούμ Καλίντσης (1908-1985).
Αριστερά το Α΄ Δημοτικό Σχολείο, κτίριο της δεκαετίας του 1870, με την γαλανόλευκη μεσίστια για κάποιο γεγονός που συνέβη τότε και το οποίο γεγονός δεν μπόρεσα, δυστυχώς, παρά τις προσπάθειές μου να εξακριβώσω, επειδή δεν γνωρίζω την ακριβή ημερομηνία που είχε ληφθεί η φωτογραφία.
Όπως μου έλεγε ο αξέχαστος φίλος μου, Λαογράφος και Ιστορικός της Φλώρινας, αείμνηστος Λάζαρος Μέλλιος (1929-2014), το κτίριο υπήρξε ιδιωτική κατοικία του φιλέλληνα Ιζέτ πασά, από τον οποίο το αγόρασε το έτος 1903 η Ελληνική Κοινότητα Φλωρίνης, έναντι τεσσάρων χιλιάδων χρυσών λιρών, οι οποίες συγκεντρώθηκαν από έρανο που πραγματοποίησε η Ελληνική Κοινότητα, μετά από ενέργειες του Στέργιου (Τέγου) Σαπουντζή (1877-1960), ο οποίος ήταν φίλος του Ιζέτ πασά και δραστήριο αρχηγικό μέλος της Ελληνικής Κοινότητας. Ο Λάζαρος στα νιάτα του είχε γνωρίσει τον Τέγο Σαπουντζή και διατηρούσε μαζί του πολύ καλή φιλία, επειδή ήταν γείτονάς του στην γνωστή παραποτάμια περιοχή «Βαρόσι» στο κέντρο της πόλης μας και πολλές φορές είχε συζητήσει μαζί του για διάφορα γεγονότα της παλιάς Φλώρινας. Το κτίριο από το έτος 1904 έως το 1913 λειτούργησε ως αρρεναγωγείο, οπότε και μετονομάσθηκε σε Α΄ Eξατάξιο Δημοτικό Σχολείο. Κατεδαφίσθηκε το καλοκαίρι του 1979.
Ο Τέγος Σαπουντζής, όπως έχουμε γράψει και σε προηγούμενα κείμενά μας, υπήρξε ο πρώτος Δήμαρχος της Φλώρινας αμέσως μετά την απελευθέρωσή της από τον τουρκικό ζυγό το 1912, αλλά και σε επόμενες δεκαετίες μέχρι το 1950 περίπου, είχε διατελέσει κατά διαστήματα και πάλι Δήμαρχος της πόλης μας, πραγματοποιώντας πολλά και σημαντικά έργα.
Δίπλα, το Β΄ Δημοτικό Σχολείο που ανεγέρθηκε το 1905 με έξοδα του Ελληνικού Προξενείου Μοναστηρίου και διατηρείται μέχρι σήμερα σε άριστη κατάσταση. Μαθηταί του υπήρξαμε και εμείς από το 1954 έως το 1961.
Μπροστά η πολύ όμορφη παλιά γραφική γέφυρα που κατασκευάσθηκε κατά τα έτη 1937-1938, επί Δημαρχίας (1934-1943) του αειμνήστου Δημάρχου Φλωρίνης Νικολάου Χάσου (1892-1943). Είναι η πρώτη μεγάλη τσιμεντένια γέφυρα του ποταμού της πόλης μας, η οποία δεκαετίες αργότερα διαπλατύνθηκε και διασώζεται μέχρι σήμερα, εξυπηρετώντας κάθε χρόνο χιλιάδες οχήματα και πεζούς.
Δεξιά, πίσω από την γέφυρα, η οικία Φιλίππου όπου παλαιότερα στεγάσθηκε για αρκετά χρόνια η Στέγη Φιλοτέχνων της Φλώρινας και προς τα αριστερά οι οικίες Σίσκου, Καραφυλλίδη και Παπακωνσταντίνου. Αμέσως μετά, το σπίτι που ήταν και καλλιτεχνικό εργαστήρι, του μεγάλου μας Φλωρινιώτη ζωγράφου Στερίκα Κούλη (1921-1995) και δίπλα η οικία της οικογένειας Ανδρέου.-
Θανάσης Βογιατζής
Φλώρινα 15-6-2018
