Η απελευθέρωση της Φλώρινας μέσα από τα κείμενα του τύπου της εποχής
Αναδιφώντας στις ψηφιακές συλλογές της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας βρήκαμε στην ημερήσια εφημερίδα των Αθηνών “ΕΜΠΡΟΣ”, του Δ. ΟΙΚ. ΚΑΛΑΠΟΘΑΚΗ, επίκαιρα δημοσιεύματα, τα οποία αναφέρονταν στις νικηφόρες μάχες του Ελληνικού Στρατού στην περιοχή μας κατά τον πρώτο Βαλκανικό πόλεμο και στην απελευθέρωση της Φλωρίνης από τον τουρκικό ζυγό, στις 7 Νοεμβρίου 1912. Έτσι στο φύλλο της 7ης Νοεμβρίου 1912 του “ΕΜΠΡΟΣ” υπάρχει δημοσίευμα με τίτλο “Ο Διάδοχος βαδίζων προς την Φλώριναν” και υπότιτλον “ανθίστατο μέχρι τούδε ο Νιαζής”. Ο Διάδοχος Κωνσταντίνος ευρισκόμενος με το Επιτελείο του στο Όστροβον (σ.σ. την σημερινή Άρνισσα), απέστειλε στον Πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο το κάτωθι τηλεγράφημα:
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΝ
Αθήνας
ΟΣΤΡΟΒΟΝ, 6/11/1912.- Η υπ’ εμέ στρατιά αρχίσασα από της 2 Νοεμβρίου προέλασιν ταυτόχρονον δια Βοδενών, δια Γραμματικόβου και δια Κοζάνης υπό ραγδαίαν και συνεχή βροχήν καθ’ όλον το μέχρι σήμερον διάστημα, συνέτριψε την αντίστασιν του εχθρού την 3ην και 4ην Νοεμβρίου παρά τον Κομανόν, παρά την Κατράνιτσαν και παρά το Όστροβον. Σήμερον δε παρά το Σόροβιτς παρά τα μεταξύ Γκορνιτσόβου και Οστρόβου στενά. Αύριον συνεχίζω προχώρησιν προς Φλώριναν. Αντίστασις εχθρού εξακολουθεί, μολονότι στρατός Μοναστηρίου παρεδόθη. Πιθανώς ανθίσταται τμήμα στρατού εχθρικού υπό τον Νιαζή, γνωστόν νεότουρκον της Ρέσνας.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΙΑΔΟΧΟΣ
Στο ίδιο φύλλο του “ΕΜΠΡΟΣ” και μάλιστα στην 1η σελίδα, δημοσιεύεται ανταπόκριση, με τίτλο “Τριήμερος μάχη της στρατιάς του Διαδόχου” και υπότιτλο “Προχωρεί εναντίον της Φλωρίνης”. Στο ίδιο φύλλο δημοσιεύεται και άρθρο υπό τον τίτλον “Προς το τέρμα του αγώνος”, στο οποίο σημειώνονται, μεταξύ άλλων και τα εξής:
“Η πτώσις του Μοναστηρίου την οποία ανήγγειλε το χθεσινόν τηλεγράφημα του “Εμπρός” εκ Βιέννης απεδείχθη αληθής. Είτε διότι ο στρατός του Ζακή πασσά μεθ’ όσα όργια διέπραξεν εν τη περιφερεία Μοναστηρίου εφοβήθη αντεκδικήσεις Ελληνικάς, είτε διότι άλλοθεν υπεκινήθη, επροτίμησε να παραδοθεί στον Σερβικόν στρατόν. Το Μοναστήριον ούτω κατελήφθη από της χθες και 40.000 χιλιάδες Τούρκων ηχμαλωτίσθησαν, δεν δύναται δε να είναι διάφορος η τύχη και εκείνων, οίτινες αποκοπέντες του κυρίου σώματος υπό τον Ζακή Πασσάν ευρίσκονται την στιγμήν ταύτην ίσως μεταξύ δύο Ελληνικών πυρών. Εν πάση περιπτώσει οι οδόντες της Τουρκικής τίγρεως, ο εις μετά τον άλλον απεσπάσθησαν και το θηρίον κατάκειται ακίνδυνον και σπαράσσον, εάν παρέχη δε φροντίδα τινά, αύτη συνίσταται εις το πως θα τραφή και που θα περιορισθή μέχρι λήξεως του πολέμου”.
Στο φύλλο της 9ης Νοεμβρίου 1912, αναγγέλλεται ότι “Η Φλώρινα κατελήφθη” με υποσημείωση “Πλήθος αιχμαλώτων και υλικού εις χείρας του Στρατού μας”, καθώς και το εξής τηλεγράφημα του Διαδόχου από την Μπάνιτσα ( σ.σ. την σημερινή Βεύη):
ΜΠΑΝΙΤΣΑ, 7/11/1912.- Η υπ’ εμέ στρατιά διελθούσα τα στενά του Γκορνιτσόβου (σ.σ. η σημερινή Κέλλη), και Κιρλί – Δεβέν, ανεπτύχθη επί της γραμμής Ζαμπερδάνι (σ.σ. οι σημερινοί Λόφοι) – Φλωρίνης καταλαβούσα την τελευταίαν πόλιν. Στρατός Τουρκικός Μοναστηρίου καταβληθείς υπό των Σέρβων και αποκοπείς των συγκοινωνιών του προς Ρέσναν, είχεν υποχωρήσει ατάκτως δια Φλωρίνης. Εις χείρας στρατού μου έπεσε πλήθος αιχμαλώτων και πολύ υλικόν. Οι δια Φλωρίνης υποχωρήσαντες, ανέρχονται εις 30.000.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΙΑΔΟΧΟΣ
Στο φύλλο της 10ης Νοεμβρίου 1912, αναφέρεται η “Νικηφόρος καταδίωξις του εχθρού”, η “κατάληψη είκοσι πυροβόλων του τουρκικού στρατού”, “η εγκάρδιος Ελληνοσερβική συνάντηση εις Φλώριναν”, καθώς και το κάτωθι τηλεγράφημα του Διαδόχου Κωνσταντίνου, που απέστειλε από την Φλώρινα στις 9 Νοεμβρίου 1912 προς τον Πρωθυπουργό της χώρας:
ΦΛΩΡΙΝΑ, 9 Νοεμβρίου
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΝ
Αθήνας
Το Ιππικόν Μου καταδιώξαν τον εχθρόν, μετά την προχθεσινήν μάχην, κατέσχεν 20 πυροβόλα και μέγα ποσόν υλικού εν τη στενωπώ Πισοδερίου. Ραγδαίαι και συνεχείς βροχαί και χιών επικρατούσι. Εξακολουθεί η καταδίωξη του διαφυγόντος εχθρού.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΙΑΔΟΧΟΣ
Σπ. Χρ. Παπαχαρίσης
