Η Φλωρινιώτικη βόλτα
Γράφει ο Λάζος ο Βουνίσιος | 1η Μαΐου 2020
Η καραντίνα των ημερών έδωσε την περιοριστική ευκαιρία στον καθένα να επανεκτιμήσουμε πολλά στην ζωή μας. Ανάμεσα σε αυτά εκτιμήσαμε την αξία της ψυχικής και σωματικής υγείας μας στην οποία μπροστά στις απαιτήσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής είχαμε δώσει λιγότερη σημασία. Εκτιμήσαμε τα απλά καθημερινά που βιώναμε αλλά τα προσπερνούσαμε όπως ήταν μία… βόλτα, ένας περίπατος ή κάποιες ώρες αφιερωμένες αποκλειστικά στο σπίτι, την οικογένεια τον ελεύθερο χρόνο που ολοένα συμπιέζαμε εμπρός στις απαιτήσεις από τον εαυτό μας. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία θυμηθήκαμε στιγμές της ζωής μας, ανθρώπους που ήρθαν και έφυγαν με τους οποίους μαζί μεγαλώσαμε ακόμη και παλιές καθημερινές συνήθειες που ξεθώριασαν – χάθηκαν στο διάβα του χρόνου. Μία εξ αυτών στην παλιά Φλώρινα των αναμνήσεων μας ήταν η Φλωρινιώτικη βόλτα ή ο περίπατος στην εξοχή έξω στην φύση.
Η βόλτα, μεταπολεμικά, μέχρι την δύση του περασμένου αιώνος ήταν μία κοινωνική συνήθεια στην πολη μας. Διεξαγόταν συνήθως απογευματινές προς βραδυνές ώρες στον κεντρινό δρόμο από τον σταθμό τρένων, την κάτω μπουάτ, τον κύκλο καθόλο το μήκος της οδού Παύλου Μελά, στην κεντρική πλατεία, κι από εκεί ανηφόριζε στην οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου, στα εμπορικά καταστήματα ένδυσης υπόδησης, στην Εθνική και Τράπεζα Ελλάδος, στην πλατεία Ιωάννου Καραβίτη, το παλιό ξενοδοχείο «διεθνές» την ταβέρνα του Βάκη, για να τελειώσει κοντά στην παλιά παιδαγωγική ακαδημία, τα δικαστήρια, το δημαρχείο και το οικοτροφείο. Εκεί τελείωνε η βόλτα από όπου οι διαβάτες επέστρεφαν την πορεία τους προς την πλατεία και την κάτω μπουάτ. Σε ένα κομμάτι της οδού Παύλου Μελά τοποθετούνταν πινακίδες απαγόρευσης διέλευσης αυτοκινήτων ή αλόγων ή ιππήλατων τροχοφόρων, τα γνωστά στους παλαιότερους «κάρα».
Απογεύματα επίσημων αργιών μα κυρίως Σαββατοκύριακα οικογένειες με τα παιδιά ή μωρά σε βρεφικά καροτσάκια φορούσαν τα καλά επίσημα ρούχα, βγαίναν από το σπίτι για μία βόλτα στον κεντρικό. Νεαρές και νεαροί το ίδιο καλοντυμένοι βγαίναν παρέες για βόλτα πάνω κάτω. Μεγαλύτεροι σε ηλικίες βγαίναν από το σπίτι για να αγοράσουν την Κυριακάτικη εφημερίδα, να πάνε στο καφενείο η σε κάποια ταβέρνα για να βρεθούν με φίλους η γνωστούς, ή στο γαλακτοπωλείο για το βραδινό τους. Μικρά παιδιά κι αυτά βγαίναμε για βόλτα ή για αθλοπαιδιές στην κεντρική πλατεία. Στην βόλτα διεξάγονταν και ένα άτυπο νυφοπάζαρο ή γαμπροπάζαρο όπου δεν ήταν λίγες ή λίγοι οι νέοι εκείνης της ρομαντικής εποχής οι οποίοι γνώρισαν στην βόλτα, το ταίρι της ζωής τους, παντρεύτηκαν, έφτιαξαν όμορφες οικογένειες.
Η βόλτα ήταν η μοναδική εβδομαδιαία έξοδος από το σπίτι για τους παλιούς Φλωρινιώτες που ζούσαν στην πόλη. Στα λιγοστά καφεζαχαροπλαστεία ή τις ταβέρνες ξαπόσταιναν οι μεγαλύτεροι και ηλικιωμένοι. Οι νεώτεροι περπατούσαν στην βόλτα πάνω κάτω, κάτω πάνω, σε παρέες και οι δρόμοι γέμιζαν κόσμο. Τα καλοκαίρια κυρίως τον Αύγουστο μήνα των αδειών, η βόλτα πύκνωνε και τις καθημερινές ημέρες, από ετεροδημότες, από ξενιτεμένους συγγενείς η φίλους που ζούσαν στο εξωτερικό η παραθεριστές που επέλεγαν την όμορφη πόλη μας για τα δροσερά και υγιεινά καλοκαίρια .
Η βόλτα ήταν μία ωραία συνήθεια αλλά κι ένα σημείο συνάθροισης ανθρώπων – ανταμώματος όσων τις λοιπές ημέρες της εβδομάδας δεν διέθεταν ελεύθερο χρόνο λόγω εργασιακών, οικογενειακών και μαθητικών υποχρεώσεων. Στην βόλτα συναντούσες και βιοποριστές όπως τους λούστρους υποδημάτων, φωτογράφους (της πλατείας με τα κανόνια και τον δημοτικό περιστερώνα) περιπλανόμενους παγωτατζήδες η πραματευτάδες. Ήταν ανοιχτές λίγες ταβέρνες (του Κυριαζή, Δίσνιτσα, Βάκη κ.ά.) ζυθεστιατόρια (πεντεφί, Ηλύσια, Μάργα) καφεζαχαροπλαστεία (Ολύμπιον, Κρίνος, Αμερικάνικο, Βιολέττα κ.α.) περίπτερα (Νάτσης, Νιτσάγιας, Χαρούλα, Χαραλαμπίδης κ.ά.) κάποια γαλακτοπωλεία, αλλά και καταστήματα ξηρών καρπών η ανθοπωλεία για την εξυπηρέτηση αναγκών όσων ανθρώπων κάμναν βόλτα στον κεντρικό δρόμο της πόλης. Μετά την βόλτα πολλοί πήγαιναν στους κινηματογράφους της πόλης Αγγέλικα, Ελληνίς, Ολύμπιον για να δουν ταινίες πρώτης προβολής. Η βόλτα ξεκίναγε στις 7 με 8 το απόγευμα και τελείωνε στις 10 το βράδυ ή τις 11 τους θερινούς μήνες.
Η έκφραση θα βγούμε «βόλτα στον κεντρικό» δρόμο της πόλης προσέδιδε ιδιαίτερο νόημα στις εξόδους από την καθημερινότητα των παλιών Φλωρινιωτών τις όμορφες εποχές εκείνες που ζήσαμε.
Μία άλλη βόλτα διεξαγόταν στον «νέο δρόμο» όπου δίναν ραντεβού νέες και νέοι της εποχής γιατί θελαν να κάνουν την βόλτα τους περιαστικά κοντά στην εξοχή. Ο «νέος δρόμος» είναι ο δρόμος από τα γυμνάσια προς το σημερινό κατάστημα «Οδός Ονείρων» (τότε λεγόταν «Πανόραμα») την έξοδο της πόλης προς το έκτο χιλιόμετρο επί της οδού Φλώρινας για το χιονοδρομικό κέντρο της Βίγλας Πισοδερίου. Άλλοι πήγαιναν βόλτα στο περιαστικό δάσος του λόφου του Αγίου Παντελεήμονα (από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, προς την ταβέρνα Βαραδίνη, το άλσος γνωστό ως «Πίκι», το αναψυκτήριο του Φ.Ο.Ο.Φ. μέχρι το εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής και το μονοπάτι προς ούτσμπουναρ, τοποθεσία ερημιούλα του Ηλία Βυζάντη ή προς τον Σταυρό στην κορυφή. Μία άλλη περιαστική βόλτα γίνονταν τις Κυριακές από νωρίς το πρωί στο βουνό Τάιμα – Παππούς (προς Άγιο Μάρκο, παλαιοχώρι, βράχο αρκούδας, καλύβια Μπομπότα, κορυφή της «τάιμα»). Φυσιολάτρες ορειβάτες ή παλιοί μερακλήδες που αγαπούσαν την φύση των βουνών που αγκαλιάζουν την πόλη κάμναν βόλτες στην φύση είτε οργανωμένα (Σύλλογος Ελλήνων Ορειβατών Φλώρινας – Φ.Ο.Ο.Φ.) είτε μικρές παρέες νέων είτε μονάχοι. Η βόλτα στην φύση ήταν η μοναδική διέξοδος των ανθρώπων της πόλης μας για να ανασάνουν από τον βαρύ φόρτο της εβδομαδιαίας ή πολύμηνης χειμωνιάτικης κλεισούρας στην πόλη συνδυάζοντας την βόλτα, την αναψυχή με τον αθλητισμό την αγάπη για την ζωή και την φύση. Η βόλτα αυτή ήταν και είναι η καλύτερη από κάθε άποψη, κατά τη γνώμη μου…
Οι δεκαετίες, τα χρόνια αλλά και οι συνήθειες των ανθρώπων, η πόλη σταδιακά, όλα άλλαξαν μορφή. Έτσι άλλαξε και η Φλωρινιώτικη βόλτα μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Η πόλη άλλαξε, άνοιξαν πολλά καταστήματα, (καφέ, μπάρ, ρεστοράν, πιτσαρίες, τσιπουράδικα, ψητοπωλεία, ντελιβεράδικα) δρόμοι γίνανε πεζοδρόμοι, οι δρόμοι «στένεψαν» από τα σταθμευμένα αριστερά και δεξιά της ασφάλτου αυτοκίνητα, τσιμεντένια κτήρια ανυψώθηκαν στην θέση όμορφων σπιτιών με ανθοστόλιστες αυλές, μαγαζιά κλείσανε και ανοίξανε. Κατά παράδοξο λόγο μετά το 2000 η Φλωρινιώτικη βόλτα ξεθώριασε σταμάτησε να διεξάγεται. Οι άνθρωποι της όμορφης πόλης μου έπαψαν να κάνουν βόλτες, να περπατούν στον κεντρικό ή πέριξ της πόλης όπως συνήθιζαν τα παλιά ωραία και ρομαντικά χρόνια στην νεώτερη ιστορία της Φλώρινας. Κάποιοι ελάχιστοι ρομαντικοί ή μεγαλύτεροι σε ηλικία συνέχισαν την συνήθεια να κάνουν βόλτα όπως τότε…
… Μέχρι που ήρθε το 2020 η καραντίνα του «μένουμε σπίτι» της φετινής ανοίξεως και οι άνθρωποι της πόλης θυμηθήκανε ενστικτωδώς την Φλωρινιώτικη βόλτα από την άνω μπουάτ στο βαρόσι στην κάτω μπουάτ κι από τον κύκλο στην οδό Μοναστηρίου μέχρι την νέα παιδαγωγική ακαδημία στο αεροδρόμιο για «σύντομη βόλτα για ατομική σωματική άσκηση της παραγράφου Β6»
