Η οργάνωση “Ε.Ε.Ε.” (τρία έψιλον) στη Φλώρινα το 1930
Ε.Ε.Ε. Λίγοι από τους παλιούς Φλωρινιώτες γνωρίζουν και θα θυμούνται και ουδείς από τους νεώτερους γνωρίζει τι σημαίνουν τα τρία αυτά έψιλον. Το “Παράθυρο στο Παρελθόν” ανοίγει σήμερα και ρίχνει φως στα τρία Έψιλον. Ίσως να μην παρουσιάζει κανένα ενδιαφέρον για τους αναγνώστες μας το όλο θέμα που ξεκίνησε από το Θεσσαλονίκη το 1927, αν δεν ήταν συνδεδεμένο και με την Φλώρινα. Τα τρία Έψιλον, λοιπόν, είναι τα αρχικά γράμματα της οργανώσεως “ΕΘΝΙΚΗ ΕΝΩΣΙΣ ΕΛΛΑΣ”, που ιδρύθηκε το 1927 στην Θεσσαλονίκη και επεκτάθηκε σύντομα σε όλη την Μακεδονία και την Θράκη και στην Φλώρινα.
Επρόκειτο για μια οργάνωση, που βασικό σκοπό είχε να αντιδράσει στην τότε έντονη κομμουνιστική δραστηριότητα, καθώς και στην δόλια ανθελληνική προπαγάνδα των Εβραίων Θεσσαλονίκης (60.000 περίπου), η οργάνωση των οποίων “Μακαμπή”, μάλιστα, είχε αποστείλει αντιπρόσωπο στο συνέδριο της λεγόμενης “Μακεδονικής Επιτροπής”, που συνήλθε στην Σόφια τον Αύγουστο του 1930, με θέμα την αυτονόμηση της “Μακεδονίας”. Εξ αιτίας αυτών των γεγονότων, οι συγκρούσεις μεταξύ των Τριεψιλίτων και των εβραίων ήσαν συχνές, καθώς και οι ξυλοδαρμοί και οι εμπρησμοί καταστημάτων ήσαν επίσης συχνοί. Αρχηγός των τριών Έψιλον ήταν ο έμπορος Γ. Κοσμίδης, έμβλημά τους δε ήταν ο δικέφαλος αετός, οραματιζόμενοι την αναβίωση της βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Οι Τριεψιλίτες είχαν ως ενδυμασία κίτρινο πουκάμισο και μαύρες μπότες, φορούσαν δε και χαλύβδυνο κράτος. Το αποκορύφωμα της δράσεώς τους ήταν η κάθοδος στην Αθήνα χιλιάδων μελών της από την Μακεδονία και την Θράκη, συνεπικουρούμενοι και από φοιτητές της Εθνικής Παμφοιτητικής Ενώσεως Θεσσαλονίκης και εφέδρους αξιωματικούς, πραγματοποιώντας μια εντυπωσιακή παρέλαση, μπροστά από τον μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου, όπου κατέθεσαν και στεφάνια. Η δικτατορία του Μεταξά βρήκε την οργάνωση σε κατάσταση διαλύσεως. (Σημείωση: όλα τα ανωτέρω στοιχεία τα δανειστήκαμε από το αναλυτικό δημοσίευμα του ιστορικού – καθηγητού Πτολεμαϊδος κ. Ιάκωβου Περ. Χοντροματίδη, που αναφέρεται στην “Εθνική Ένωσις Ελλάς”, το οποίο αποτελεί τμήμα της εμπεριστατωμένης πραγματείας του “Η Μαύρη Σκιά στην Ελλάδα”. Ο τότε άνεμος της “Εθνικής Ενώσεως Ελλάς” φύσηξε από την Θεσσαλονίκη προς την Φλώρινα, όπου ιδρύθηκε παράρτημα των Τριών Έψιλον, με τη συνδρομή του ε.α. αντισυνταγματάρχου και μετέπειτα νομάρχου Φλωρίνης Ιωάννου Τσακτσήρα. Η μόνη γραπτή μαρτυρία, την οποία βρήκα, για την ίδρυση και δράση της οργανώσεως αυτής στην Φλώρινα, είναι η σχετική πραγματεία του στυλοβάτη της μουσικής κινήσεως στην πόλη μας του αρχιμουσικού – καθηγητού της μουσικής Παντελή Τριανταφύλλου, με τίτλο “Η μουσική κίνηση στη Φλώρινα και η δράση των νέων της στα χρόνια 1912 – 1942”, που δημοσιεύθηκε στο 79-80 τεύχος του περιοδικού “ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ”, στην οποία γίνεται αναφορά στην οργάνωση αυτή.
Ο Τριανταφύλλου σημειώνει ότι ” με πρωτοβουλία επιλέκτων πολιτών ιδρύθηκε στην πρωτεύουσα μια θαυμάσια σε δύναμη, αρχές και εμφάνιση οργάνωσι: Ήταν η Εθνική Ένωσις Ελλάς” και σκοπούς εκείνους που είχαν τα Τρία Έψιλον της Θεσσαλονίκης. Πλην, όμως, δεν αναφέρονται ονόματα των ιδρυτών ούτε εκείνων που πλαισίωναν την οργάνωση. Εκείνο, που με έμφαση σημειώνει ο Τριανταφύλλου είναι ότι οι νέοι με ενθουσιασμό εντάχθηκαν στις τάξεις των Τριών Έψιλον και ότι εμφαντική ήταν η αναχώρησή τους τον Ιούνιο του 1933 για την Αθήνα και η συμμετοχή τους, με επικεφαλής την μπάντα της Φλωρίνης και μαέστρο τον ίδιο, στην πανελλήνια συγκέντρωση των Τριεψιλιτών και την παρέλασή τους μπροστά από το Μνημείο του ?γνωστου Στρατιώτου, όπου έγιναν και καταθέσεις στεφάνων. Συγκεκριμένα ο Τριανταφύλλου σημειώνει στο άρθρο του: “Περνούσαν όλοι και το πλήθος χειροκροτούσε ακατάπαυστα. Όταν περνούσαμε εμείς, σας βεβαιώ, δεν περιγράφεται ο ενθουσιασμός της κοσμοπλημμύρας αυτής. Χειροκροτήματα και φωνές ζωηρές δονούν τον αέρα. Ζήτω η Φλώρινα. Είσαι πρώτη. Έχεις την καλύτερη μουσική και τα πιο καλά παλληκάρια στην οργάνωση. Σας αξίζουν πολλά και θερμά συγχαρητήρια”. Να σημειωθεί ότι παραρτήματα της οργανώσεως υπήρχαν και στα χωριά μας. Κατά προφορική μαρτυρία στον γράφοντα του αείμνηστου Δικηγόρου Στέφανου Γώγου, υπεύθυνος της οργανώσεως στα χωριά Τριπόταμος, Παπαγιάννη και άλλα ήταν ο πατέρας του Κων/νος Παπασωτηρίου, το αρχείο του οποίου και κατείχε.
Στην πρώτη φωτογραφία εικονίζονται 12 Τριεψιλίτες Φλωρινιώτες, από τους οποίους αναγνωρίσαμε μόνο τον Φιλώτα Χατζητζιώτζια, στο μέσο καθιστός με τα γιαλιά, ο οποίος είναι και ο προμηθευτής της φωτογραφίας. Στο πίσω μέρος της φωτογραφίας αναγράφει ο ίδιος: Ε.Ε.Ε. 1933, Εκδρομή στην Αθήνα με τα τρία (Ε.Ε.Ε.) σταθμό ΠΛΑΤΥ.
Στη δεύτερη φωτογραφία εικονίζεται δελτίο ταυτότητος του τότε υπαλλήλου στο Ελληνικό Προξενείο της Κορυτσάς και Κορυτσαίος την καταγωγή, Ιωσήφ Πίπα, με αύξοντα αριθμό 282 (οπότε συμπεραίνουμε ότι τα μέλη της οργανώσεως ήσαν μερικές εκατοντάδες) και ημερομηνία εκδόσεως την 30ή Αυγούστου 1931, που σημαίνει ότι η οργάνωση στην Φλώρινα ιδρύθηκε το 1931 ή και πιο μπροστά. Η ταυτότητα φέρει και την σφραγίδα των Τριών Έψιλον, ενώ στο εξώφυλλο είναι αποτυπωμένος ο Δικέφαλος Αετός.
Θ.Β.
