Ο Δήμαρχος Φλωρίνης Νικόλαος Χάσος και μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου στη λίμνη του Μαραθώνα το 1935
Γράφει ο Θανάσης Βογιατζής |
Τον Νοέμβριο του 1935, πριν από 82 ακριβώς χρόνια, ο τότε Δήμαρχος Φλωρίνης, ιατρός, Νικόλαος Χάσος και μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, κατέβηκαν στην Αθήνα για την επίλυση διαφόρων θεμάτων του Δήμου. Με την ευκαιρία αυτή επισκέφθηκαν και το φράγμα της λίμνης του Μαραθώνα, όπως βλέπουμε στην φωτογραφία, το οποίο πριν από λίγα χρόνια είχε αποπερατωθεί (1931).
Στην σπάνια φωτογραφία, που φέρει ημερομηνία 24-11-1935, είναι από αριστερά οι εξής παλιοί Φλωρινιώτες, που όλοι τους έχουν φύγει από την ζωή εδώ και πολλά χρόνια, τους περισσότερους των οποίων θυμάμαι: Θεόδωρος Γρούιος, έμπορος, Πέτρος Χατζητύπης, ξυλέμπορος, πατέρας του εξαίρετου παλιού Φλωρινιώτη και σεβαστού μου φίλου κ. Φιλίππου Χατζητύπη, που είναι ζωντανή ιστορία για την πόλη μας, τον οποίο συχνά συμβουλεύομαι για διάφορα γεγονότα της παλιάς Φλώρινας και ο οποίος μου παραχώρησε, πριν από πολλά χρόνια, την δημοσιευομένη σήμερα φωτογραφία, Νικόλαος Χάσος, Δήμαρχος, Σωκράτης Χατζηπαυλίδης, έμπορος, Μιχαήλ Αντωνιάδης, έμπορος σιγαρέτων, Πέτρος Πατσούρης, αλευρέμπορος και Μιχαήλ Γρηγοριάδης, κουρέας.
Ο αείμνηστος Δήμαρχος Νικόλαος Χάσος (1892-1943), πατέρας του επίσης παλαιού Δημάρχου Φλωρίνης, αειμνήστου γιατρού Νικολάου Χάσου, της επίσης μακαρίτισσας εδώ και πολλά χρόνια Μαρίνας Χάσου – Μούζα και της εκλεκτής σεβαστής μου φίλης, αρχόντισσας της Φλώρινας, κ. Ζαχαρούλας Χάσου – Σταματίου, άφησε μνήμη αγαθή τόσο ως άνθρωπος και γιατρός, όσο και ως Δήμαρχος.
Εκλέχθηκε για πρώτη φορά το έτος 1934 και παρέμεινε Δήμαρχος μέχρι τον πρόωρο σχετικά θάνατό του το 1943. Με τα μεγάλα και σημαντικά έργα που έγιναν επί των ημερών του, άλλαξε η όψη της προπολεμικής Φλώρινας. Ηλεκτροφωτίσθηκε η πόλις μας (1936) και το δάσος του Αγίου Παντελεήμονος, ολοκληρώθηκε το έργο της ύδρευσης της Φλώρινας, κατασκευάσθηκαν κρηπιδώματα και τοίχοι σε πολλά σημεία του ποταμού, καθώς και οι σπουδαιότερες γέφυρες. Άνοιξαν καινούργιοι δρόμοι και λιθοστρώθηκαν, αποπερατώθηκε το Νοσοκομείο και έγιναν τα εγκαίνιά του (1939), κτίσθηκε το παλιό τουριστικό περίπτερο στον λόφο του Αγίου Παντελεήμονος (1937), στην θέση όπου είναι και το σημερινό, το οποίο δυστυχώς είχε καταστραφεί στην διάρκεια της γερμανικής κατοχής, αποφασίσθηκε η εξαγορά του Δημαρχιακού Καταστήματος από την Υπηρεσία Ανταλλαξίμων και έγιναν πολλά άλλα έργα.
Θα πρέπει επίσης να γραφεί, ότι καθοριστική υπήρξε η συμβολή του Δημάρχου Νικολάου Χάσου στην ίδρυση το 1941 της Παιδαγωγικής Ακαδημίας της Φλώρινας και το ίδιο έτος του ιστορικού Συλλόγου της πόλης μας «Ο Αριστοτέλης», του Συλλόγου που τόσα έχει προσφέρει στην Φλώρινα και στην Πατρίδα μας επί 75 και πλέον χρόνια.
Ανεκτίμητη όμως ήταν η προσφορά του Νικολάου Χάσου, σύμφωνα με μαρτυρίες παλιών Φλωρινιωτών, όταν ως Δήμαρχος, στα δύσκολα χρόνια της γερμανικής κατοχής, βοήθησε με όλες του τις δυνάμεις και με κάθε τρόπο την Φλώρινα και όλους τους συνδημότες μας που χρειάσθηκαν την βοήθειά του. Οι Φλωρινιώτες θα τον θυμούνται πάντα με ευγνωμοσύνη.
Πρόσφατα, η εγγονή του αειμνήστου Δημάρχου Νικολάου Χάσου, Φιλόλογος κ. Θεολογία (Θούλα) Μούζα, το γένος Χάσου, με ιδιαίτερη αγάπη και φροντίδα μελέτησε, επεξεργάσθηκε και εξέδωσε ένα εξαιρετικό βιβλίο με τον τίτλο «Μελετώντας το αρχείο του Νικολάου Στ. Χάσου, Δημάρχου Φλώρινας 1934-1943 (Ταξινόμηση – Ευρετηρίαση – Υπομνηματισμός)». Πρόκειται για ένα βιβλίο με το ιστορικό αρχείο του παππού της, ανεκτίμητο και πολύτιμο για τα γεγονότα και τα ιστορικά στοιχεία που παραθέτει, της περιόδου του μεσοπολέμου και της κατοχής (1934-1943), που αφορούν την Φλώρινα και όχι μόνο. Το βιβλίο εκδόθηκε από την Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Φλώρινας «Βασιλικής Πιτόσκα».
Πριν από λίγες ημέρες, στις 12 Νοεμβρίου 2017, σε εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν για την 105η επέτειο της απελευθέρωσης της Φλώρινας, ο Δήμος Φλώρινας, η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Φλώρινας «Βασιλικής Πιτόσκα» και ο Σύλλογος Φλωρινιωτών Θεσσαλονίκης, έγινε η παρουσίαση του βιβλίου στην Θεσσαλονίκη, στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων της Ομοσπονδίας Δυτικομακεδονικών Σωματείων. Το βιβλίο παρουσίασε ο συμπατριώτης μας, κορυφαίος δημοσιογράφος, τέως Πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών κ. Νικόλαος Μέρτζος. Ελπίζουμε σύντομα να γίνει η παρουσίαση του βιβλίου και στην πόλη μας.
Θέλουμε να συγχαρούμε και συγχρόνως να ευχαριστήσουμε θερμά την αγαπητή φίλη κ. Θούλα Μούζα, που μας χάρισε το θαυμάσιο αυτό βιβλίο της, το οποίο στο εξής θα αποτελεί σημαντικότατη πηγή ιστορικών γεγονότων και πληροφοριών για την Φλώρινα, της περιόδου που αναφέρεται, ένα βιβλίο που θα εμπλουτίζει και θα κοσμεί την μικρή σχετικά μέχρι σήμερα βιβλιογραφία της Φλώρινας.-
Θανάσης Βογιατζής
Φλώρινα 18-11-2017
Η ανωτέρω φωτογραφία είναι από την ίδια ημέρα της επίσκεψης στο φράγμα του Μαραθώνα και προέρχεται από το αρχείο της κας Θεολογίας Μούζα. Την ευχαριστούμε για την παραχώρηση.
Σπύρος Παπαχαρίσης για το florinapast
