Ο ΜΣΦ «ΟΡΦΕΥΣ» στον εορτασμό της «Εκατονταετηρίδας» το 1930
Γράφει ο Σπύρος Παπαχαρίσης |
Στη φωτογραφία που παρουσιάζουμε και η οποία προέρχεται από το «Ιστορικό Αρχείο του ΦΣΦΑ», εικονίζεται η Φιλαρμονική του Μουσικού Συλλόγου Φλωρίνης «ΟΡΦΕΥΣ», με επικεφαλής τον μαέστρο (με την καπαρντίνα) Παντελή Τριανταφύλλου. Είναι η 9η Νοεμβρίου του 1930 και η Φλώρινα, όπως και όλη η Ελλάδα στη διάρκεια του 1930, εορτάζει την «Εκατονταετηρίδα». Τα 100 χρόνια από την ανεξαρτησία του Ελληνικού Κράτους (1830-1930).
Η φωτογραφία έχει βγει στη συμβολή των κεντρικών οδών Π. Μελά, Μ. Αλεξάνδρου, 25ης Μαρτίου και Στεφάνου Δραγούμη. Στο βαθος της φωτογραφίας διακρίνεται το Καφεζυθοπωλείον «Το Εθνικόν» του Ανδρέα Δασκαλάκη εκεί όπου σήμερα είναι το κατάστημα της «Vodafone» και στο βάθος η στέγη της Οικοκυρικής Σχολής. Η φιλαρμονική του «ΟΡΦΕΑ» και η τιμητική φρουρά των ευζώνων είναι στραμμένη προς την πλατεία «Ομονοίας» όπου υπήρχε το ηρώο. Για το γεγονός του εορτασμού της «Εκατονταετηρίδας» με παράθεση και σχετικής φωτογραφίας έχει γράψει και ο Θανάσης Βογιατζής στο φύλλο 2413 του Δεκεμβρίου του 2010 της «Φωνής της Φλωρίνης». Το σχετικό άρθρο με τη φωτογραφία μπορείτε να το διαβάσετε εδώ: http://www.florinapast.mysch.gr/?p=1
Εμείς προσθέτοντας ένα ακόμα τεκμήριο μαζί με την φωτογραφία θα αναδημοσιεύσουμε το σχετικό ρεπορτάζ του Α.Κ. που περιγράφει την εκδήλωση στην τοπική εφημερίδα «Φωνή του Λαού» της 16ης Νοεμβρίου του 1930. Όπως σημειώνει ο Θανάσης Βογιατζής την εφημερίδα «ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ»εξέδιδε κατά διαστήματα από το 1919 έως το 1947 ο Μακεδονομάχος και συνταξιούχος Επιθεωρητής Δημοτικών Σχολείων Κων/νος Ιωαννίδης (1873-1965).
Είναι χρήσιμο για όσους μελετήσουν το ρεπορτάζ που παραθέτουμε να το αντιπαραβάλουν με το σχετικό άρθρο του Θανάση Βογιατζή στο οποίο γίνεται εκτενής αναδημοσίευση ρεπορτάζ από τον Ευάγγελο Τζιάτζιο για την ίδια εκδήλωση στην εφημερίδα «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» στις 13-11-1930.
Ο εορτασμός της Εκατονταετηρίδος εν Φλωρίνη
Από του παρελθόντος Σαββάτου δια του τύπου και δια φυλλαδίων της Επιτροπής επί του εορτασμού είχεν αναγγελθή εις το κοινόν το πρόγραμμα της εορτής. Πάντες αναμένομεν πλέον την πιστήν του εκτέλεσιν, αν και το πρόγραμμα, οφείλομεν να είπωμεν ήτο λιαν πενιχρόν, και προς τούτο έχομεν τα εκτελεσθέντα προγράμματα άλλων γειτονικών πόλεων. Εδώ όλα υπήρξαν πρόχειρα. Το τονίζομεν εκ δημοσιογραφικού καθήκοντος. Από της πρωινής της 9ης Νοεμβρίου (Κυριακής) το Εωθινόν εμβατήριον της Φιλαρμονικής της IX Μεραρχίας επλήρωσε την ατμόσφαιραν από φθόγγους ωραίας Μουσικής, η οποία ανήγγειλε εις την ψυχήν μας το εξειαρετικόν της ημέρας. Οι επακολουθήσαντες χαιρετιστήριοι κανονιοβολισμοί εξήψαν το πολεμικόν ένστικτόν μας. Από όλων τα στόματα ήκουε κανείς επιφωνήματα χαράς. Εις τα πρόσωπα πάντων εζωγραφίζετο η Εθνική υπερηφάνεια. Μετά τους κανονιοβολισμούς επρόκειτο κατά το πρόγραμμα οι κώδωνες των Εκκλησιών να κρούουν επί ημίσειαν ώραν. Αλλ’ οι κώδωνες δεν ηκούσθησαν, μη εκτελεσθέντος εν τω σημείω τούτω του προγράμματος. Η επακολουθήσασα δοξολογιάν, εν τω Ναώ του Αγ. Παντελεήμονος υπήρξε μεγαλοπρεπής. Μεταξύ των οργανώσεων περευρέθη και η οργάνωσις «Παύλος Μελάς» με το Λάβαρον, το οποίον υπήρξε καλλιτεχνικώτατον. Πόσα όμως δεν μας ενεθύμισεν η στολή του φέροντος το Λάβαρον τούτο; Ήτο ντυμένος ακριβώς, όπως εικονίζεται ο Εθνομάρτυράς μας. Οι επίσημοι εις τα θέσεις των και ο λόγος του Σ. Μητροπολίτου κ. Χρυσοστόμου συνεπλήρωνον το επίσημον της ημέρας, της οποίας ζωηράς θα έχωμεν αναμαμνήσεις. Η παράδοσις της Σημαίας εις το 28 Τάγμα της Φλωρίνης εις την Πλατείαν του Ερμού υπήρξε πρωτοφανής δι΄ ημάς. Τιμή και δόξα εις τους παραλαβόντας αυτήν και αναλαβόντας την υπεράσπισήν της. Ήδη άπας ο πληθυσμός της πόλεως ευρίσκετο επί ποδός. Δια τους προ εικοσαετίας παλαιούς κατοίκους της τωρινής πόλεως η κοσμοσυρροή αύτη υπήρξε λιαν εξαιρετική προκαλέσασα ζωηράν αίσθησιν. Λίαν αποκαρδιωτική υπήρξεν η εξαφάνισις των μαθητών και δη του Γυμνασίου. Παιδιά, από τα οποία έλειπεν όλως διόλου η ζωηρότης, η ευκινησία. Η εντύπωσις, την οποίαν επροξένουν υπήρξεν αυτόχρημα χειρίστη.
Ευρισκόμεθα ήδη περί το τέρμα των προ μεσημβρίας εορτών, δια της δεξιώσεως εν τω Δημαρχείω, και δια του γεύματος εν τη αιθούση του Οικοτροφείου χάριν των επισήμων και λοιπών προσκεκλημένων. Αι απογευματιναί εορταί ήρχισαν δια της παραδόσεως υπό αντιπροσώπου του Συλλόγου προς διάδοσιν των Ελληνικών γραμμάτων της ανεγειρομένης Οικοκυρικής Σχολής θηλέων εις εκπρόσωπον της Κυβερνήσεως. Τελεσθέντος του Αγιασμού υπό του Μητροπολίτου ο κύριος Βασίλειος Μπάλκος Νομάρχης μας δι΄ εμπνευσμένου λόγου προ, τους Μακεδονομάχους και προς τους ήρωας του 21, εξήρε και την σπουδαιότητα του Σχολείου τούτου. Ενταύθα δέον να μνημονεύσομεν και το όνομα του Γενικού Γραμματέως του Συλλόγου Κυρίου Π. Δημητριάδου, εις τας αφανείς ενεργείας του οποίου οφείλομεν το επιβλητικώτατον μέγαρον της Σχολής. Ο κόσμος συρρέει προς την πλατείαν Ομονοίας. Πλησιάζει η 3η απογευματινή. Πρόκειται να εκφωνηθή ενώπιον του πλήθους ο πανηγυρικός λόγος, να κατατεθούν επί του κενοταφίου στέφανοι και να εκτελεσθούν Εθνικοί χοροί από τα κοράσιά μας. Ο ρήτωρ της ημέρας ήτο ο αγαπητός μας αντιπρόσωπος εν τη Βουλή Κύριος Γ. Μόδης, όστις δια του λόγου του εκείνου, του βαθυστοχάστου θα απέκτησε πολλούς ακόμη φίλους και εις πολλούς πλείστους θα απεκάλυψε τον δημόσιον άνδρα. Η κατάθεσις των στεφάνων υπήρξε πλουσία. Παρέστη δε και κατέθεσε στέφανον και ο συμπαθής αντιπρύτανις του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Κύριος Κόντος. Πάσαι αι νεαάνιδες του χορού υπήρξαν λίαν καλώς ενδεδυμέναι με τας τοπικάς εθνικάς ενδυμασίας. Ημάς, ηυχαρίστησε προ παντός ο χορός της δεσποινίδος Αθηνάς Σαπουντζή, καθ ό γνήσιος ιδικός μας. Η κοσμοσυρροή έφθασεν εις το κατακόρυφον. Η άφιξις των περιχώρων των Προέδρων των Κοινοτήτων και των Συμβουλίων έδοσε τω όντι λαϊκήν όψιν εις τας εορτάς μας. Τώρα χαλαρώνει ο χορός και εντός ολίγου ο κόσμος ξεχύνεται εις τους δρόμους, δια να διαλυθή η συγκέντρωσις. Αι επισημότεραι στιγμαί των εορτών έληξαν δια να επακολουθήση η λαμπαδηφορία εκ μέρους στρατιωτών και μαθητών. Το άφθονον φως, το οποίον ανέδιδον τα φαναράκια επροξένει ζωηράν αίσθησιν. Φως! Φως! Παρετέθη και δείπνον προς τιμήν των επισήμων εις το οποίον παρεκάθησαν και οι αντιπρόσωποι των Κοινοτήτων. Ως κατακλείς εις την εορτήν παρεστάθη εκ μέρους των τροφίμων του Εθνικού Οικοτροφείο το Παριωτικόν δράμα η «Εσμέ» του εθνικού Ποιητού Περεσιάδου, εις το οποίον απέδωκαν καλλιτεχνικά την μορφή του. Ούτως ετελέσθησαν αι εορταί της «Εκατονταετηρίδος» παρ΄ημίν. Την επαύριον ανεχώρησαν οι κ. Γονατάς Γεν. Διοικητής και Π. Καλιγγάς Γεν. Γραμματεύς της Γεν. Διοικήσεως εις Καστορίαν, όπως παρευρεθώσιν εις τας εκεί τελουμένας ομοίας εορτάς.
Α.Κ.
Να τονίσουμε ότι στο προηγούμενο φύλλο της «ΦΩΝΗΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ» στην στήλη «ΕΠΙΚΑΙΡΑ» υπάρχει σχόλιο το οποίο καλούσε τη Δημοτική αρχή να μην κάνει σπατάλες και περιττά έξοδα για τον εορτασμό. Μεταφέρουμε το σχετικό σχόλιο το οποίο έχει και αυτό την ιστορική του αξία:
Επί ταις εορταίς της πόλεώς μας
Λέγονται, ψυθυρίζονται πολλά δια την δαπάνην, εις ην θα υποβληθή ο Δήμος προς εορτασμόν της εκατονταετηρίδος υπό της πόλεώς μας επί το πανηγυρικώτερον και μεγαλοπρεπέστερον, και ήτις υπελογίσθη εις αρκετάς δεκάδας χιλιάδων. Οφείλομεν από των στηλών τούτων να συστήσωμεν εις τους εν τω Δήμω όσον δύνανται να δείξωσιν, ότι φείδονται του Δημοτικού χρήματος, το οποίον είνε χρήμα αυτού του λαού, όστις είνε γνωστόν πως δοκιμαζεται κατά την σημερινήν γενικήν οικονομικήν κρίσιν. Μακρά λοιπόν πάσα σπατάλη. Μακράν και παν περιττόν προς ματαίαν και άσκοπον επίδειξιν. Πρόγραμμα του Δήμου έστω «Τα απαραίτητα και εν πάση λιτότητι» Ημέραι είνε, ώραι είνε, θα παρέλθουν ως μια στιγμή. Εφόσον δε αυτός ο λαός της πόλεως θα είνε απλούς θεατής, ολίγοι δε προνομιούχοι και εκλεκτοί θα φαίνωνται παντού και πάντοτε, πάσαν ευωχίαν και παν συμπόσιον θέλει κατακρίνη ο πολύς λαός, και η μερίς η αντιπολιτευόμενη κυρίως τον Δήμαρχον, θα έχη πάντα λόγον πληρούσα την φαρέτραν βελών φαρμακερών, να διευθύνη αυτά μετά τας εορτάς οπωσδήποτε και οπουδήποτε κατά του κ. Δημάρχου, μέλλοντος να κατηγορηθή επί ματαία, ακαίρω και περιττή σπατάλη του λαϊκού χρήματος, του οποίου έχει ταχθή ο άγρυπνος φρουρός και συνετός διαχειριστής.
