Οι Α΄ Παμφλωρίνιοι αθλητικοί αγώνες τα «Ηράκλεια», το 1948
Γράφει ο Γεώργιος Στ. Παλαιόπουλος |
Ιστορικός |
Η απόφαση της τέλεσης νομαρχιακών αγώνων οι οποίοι θα πραγματοποιούνταν κάθε χρόνο τον μήνα Σεπτέμβριο, με πρώτους το έτος 1948, αποφασίστηκε από την Εφορεία του Εθνικού Γυμναστηρίου Φλωρίνης, μετά από σχετική εισήγηση των καθηγητών Χαραλαμπάκη Ηλία και Παπαθεοδωρίδου Τρ..
Θα συμμετείχαν το σύνολο των αθλητικών σωματείων του νομού Φλωρίνης. Η ονομασία «Τα Ηράκλεια» προήλθε από την ομώνυμη αρχαία πόλη της Ηράκλειας που βρισκόταν βορείως της πόλης της Φλώρινας. Μάλιστα πριν μερικά χρόνια ο Κεραμόπουλος είχε πραγματοποιήσει ανασκαφές στην περιοχή.
Η έναρξη των Α’ Παμφλωρίνιων Αθλητικών Αγώνων «Τα Ηράκλεια», ορίσθηκε να πραγματοποιηθεί στις 3 Σεπτεμβρίου 1948 στο χώρο του Εθνικού Γυμναστηρίου, όμως εξαιτίας «των εις την περιοχήν Φλωρίνης διενεργουμένων στρατιωτικών επιχειρήσεων» αναβλήθηκε για τις 19 του ιδίου μήνα, ημέρα Κυριακή. Το γεγονός της διοργάνωσης αυτής, που για πρώτη φορά επρόκειτο να γίνει στην πόλη της Φλώρινας, διαφημίσθηκε έντονα από τον τοπικό αλλά και από τον πανελλήνιο Τύπο, ενώ βρήκε μεγάλη απήχηση όχι μόνο στον απλό κόσμο που ενδιαφέρθηκε να παρακολουθήσει τις εκδηλώσεις αλλά και σε ένα μεγάλο αριθμό αθλητικών σωματείων. Από την πρώτη, μάλιστα, μέρα της ανακοίνωσης άρχισε να συγκεντρώνεται σημαντικός αριθμός αθλητών, περισσότεροι από ογδόντα, οι οποίοι προπονούνταν και προετοιμάζονταν στο χώρο του γυμναστηρίου.
Στο μέσο, λοιπόν, της δύσκολης αυτής περιόδου του Εμφυλίου η οργάνωση μιας τέτοιας εκδήλωσης ασφαλώς είχε την ιδιαιτερότητά της, ενώ δεν έλειψαν τα διαφόρων ειδών προσκόμματα. Από την αρχή όμως οι διοργανωτές, μεταξύ άλλων, επιζήτησαν την ανάπτυξη ενδιαφέροντος και κατ? επέκταση συμμετοχής αθλητών από την ύπαιθρο της περιοχής, παρ? όλο το δυσχερές κλίμα που επικρατούσε εκεί. Στο πλαίσιο αυτό, πράγματι, είκοσι αθλητές προερχόμενοι από οικισμούς της ευρύτερης περιοχής εντάχθηκαν σε σωματεία της πόλης και με αυτόν τον τρόπο συμμετείχαν στους αγώνες. Αν και αρχικά δήλωσε συμμέτοχη το σωματείο Άρης από το Αμύνταιο, τελικά λόγω της πολιτικής και στρατιωτικής κατάστασης δεν κατάφερε να εμφανιστεί.
Το ζήτημα της έλλειψης γυμναστικών οργάνων λύθηκε με την παραχώρηση και χρήση εκείνων που διέθετε η Παιδαγωγική Ακαδημία της πόλης. Ασφαλώς η αθλοθέτηση κυπέλλων ήταν ένα ζήτημα, όμως πραγματοποιήθηκε με την αρωγή διαφόρων οργανισμών αλλά και εθελοντών. Αναφορικά με τον κατάλογο των αθλοθετών σε αυτόν καταγράφονται:
- Ένωσις Γεωργικών Συνετ/σμών Φλωρίνης. Βαρύτιμον Κύπελλον δια τον Πολυνίκη σύλλογον.
- Δήμαρχος Φλωρίνης Κ. Μιλώσης Περικλής
- Δ/ντής Τραπέζης Ελλάδος κ. Χατζής Σωτήριος
- Δ/ντής Τραπέζης Αθηνών κ. Χρυσάφης Βασίλειος
- Γυμνασιάρχης κ. Λιάκος Τιμολέων
- Ιατρός κ. Μήρτσου Τραϊανός
- Συνταγματάρχης (Ε.Λ.) κ. Λούκαρης Ν.
- Εμπορικός Σύλλογος Φλωρίνης
- Εφημερίς Εθνικός Κήρυξ Αθηνών
- Εφημερίς Ελληνικός Βορράς Θεσσαλονίκης
Έτσι περισσότερα από δέκα κύπελλα τέθηκαν στη διάθεση των νικητών αθλητών στους αγώνες. Επίσης η εκτύπωση καλλιτεχνικών διπλωμάτων δεν ήταν ασφαλώς ένας εύκολος στόχος, παρ’ όλα αυτά επετεύχθη, ενώ η κάλυψη του μεγαλύτερου τμήματος της συνολικής δαπάνης υλοποιήθηκε από τη συνδρομή των μελών του γυμναστηρίου, αποδεικνύοντας με αυτή την κίνηση πως οι Φλωρινιώτες αγαπούσαν ανέκαθεν κάθε αθλητική δραστηριότητα στηρίζοντάς την ακόμη και σε δύσκολες οικονομικά περιόδους.
Μπορούμε να φανταστούμε τη μεγάλη συμμετοχή του κόσμου που παρακολούθησε τους αγώνες, μέσα από την έκθεση που συμπλήρωσε η Εφορεία του Εθνικού Γυμναστηρίου με τη λήξη τους. Αναφέρει πως «Εκείνο το οποίον δια μία ακόμη φοράν κατεδείχθη είναι η παντελής ανεπάρκεια των υπαρχουσών κερκίδων επί της Βορείας πλευράς του Γυμναστηρίου. Ανάγκη όθεν κατασκευής ισαρίθμων κερκίδων και επί της Νοτίας πλευράς». Ενώ σε άλλο σημείο της αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ίνα όμως οι επόμενοι αγώνες τελεσθώσιν μετά μεγαλυτέρας επιτυχίας και ανέσεως, επιβάλλεται η άμεσος εσωτερική διαρρύθμισις του Γυμναστηρίου, και η κατασκευή περιφερειακού στίβου και κερκίδων επί της νοτίας πλευράς».
Σε ό,τι αφορά τις εκδηλώσεις της πρώτης ημέρας η έκθεση σημειώνει: «Η έναρξις των αγώνων είχεν ορισθή δια τας 3 ½ μ.μ. Κατά συγκυρίαν ο καιρός ήταν αιθριότατος και ηυνόησε την άκοπον διεξαγωγήν των αγωνισμάτων. Από ενωρίς πλήθη κόσμου κατέκλυσεν τας κερκίδας, αν και η ζέστη ήτο ανυπόφορος. Εις τας 3 και 45΄μ.μ. υπό τους ήχους της Μουσικής του Εθνικού Οικοτροφίου Φλωρίνης ήρχισεν η παρέλασις, αφ? ού η Ελλανόδικος Επιτροπή αποτελουμένη εκ του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου, του κ. Νομάρχου, του κ. Ταξιάρχου και κ. Δημάρχου κατέλαβεν την καθωρισμένην θέσιν, έχουσα έμπροσθέν της Τράπεζαν πλήρη αθλοθετηθέντων Κυπέλλων».
Η εμφάνιση των διακοσίων και πλέον αθλητών, νέων και παίδων, πραγματοποιήθηκε με σχηματισμό παρέλασης, και την ελληνική σημαία να προηγείται. Την κρατούσαν τέσσερις αθλητές αντιπρόσωποι από ισάριθμα σωματεία. Στη συνέχεια ακολουθούσε η ομάδα του «ΦΣΦ Αριστοτέλης», η ομάδα του «Μ. Αλεξάνδρου», η ομάδα της «Προποντίδος» και την παρουσίαση ολοκλήρωσε η ομάδα του Εθνικού Οικοτροφείου Φλωρίνης. Κάθε αθλητική ομάδα είχε τη σημαία του σωματείου της. «Τερματισθείσης της μεγαλειώδους παρελάσεως σχηματίζεται έμπροσθεν των επισήμων παράταξις και ακολουθεί η έπαρσις της Σημαίας. Δίδεται ο όρκος του αθλητού υπό του Δευτεροετούς σπουδαστού της Εθνικής Ακαδημίας Σωματικής Αγωγής Χατζηλία Χρίστου».
Η κήρυξη της έναρξης των αγώνων έγινε από τον Νομάρχη Φλωρίνης, με τήρηση «σιγήν ενός λεπτού υπέρ των υπέρ της Πατρίδος πεσόντων Ελληνοπαίδων», αφού πρώτα ο Δήμαρχος Φλωρίνης και Πρόεδρος της Εφορείας του Εθνικού Γυμναστηρίου, Μιλώσης Περικλής έκανε την ακόλουθη προσφώνηση με την ευκαιρία της έναρξης των εκδηλώσεων:
«Πέρασαν σχεδόν 3 χιλιάδες χρόνια, από τότε που η αρχαία Ελλάς, η Ένδοξος, Ηρωϊκή, και Αθάνατος Ελλάς, εδημιούργησε τον θαυμαστώτερον των Πολιτισμών. Είναι δε ιστορικώς εξηκριβωμένον ότι, ο Πολιτισμός αυτός ως θεμέλιον είχεν την Σωματικήν αγωγήν, τους Αγώνας. Την θέσιν των σημερινών σχολείων εις την αρχαίαν Ελλάδα κατείχον τα Γυμναστήρια και οι Παλαίστρες.
Από τα Γυμναστήρια και τις Παλαίστρες βγήκαν οι γενναιότεροι και οι Σοφώτεροι άνδρες που έχει να επιδείξη ολόκληρος ο κόσμος. Όταν ο αθλητισμός και οι Αγώνες ευρίσκοντο εις την ακμήν των, η Ελλάς, μεγάλα και θαυμαστά κατώρθωνε.
Όταν ο αθλητισμός και οι Αγώνες παρήκμαζον, και Η Ελλάς παρήκμαζε.
Είναι μία αλήθεια, που, είτε θέλομεν, είτε δεν θέλομεν είμεθα υποχρεωμένοι να την πιστεύσωμεν.
Εάν δε, θέλωμεν, να θεωρούμεθα γνήσια τέκνα των θαυμαστών εκείνων ανθρώπων, είμεθα υποχρεωμένοι να τους ακολουθήσωμεν. Είμεθα υποχρεωμένοι να δώσωμε στα παιδιά μας, στο μέλλον αυτό της Πατρίδος μας, άφθονα τα μέσα να γυμνάζωνται, να αγωνίζωνται. Είμεθα υποχρεωμένοι να τα σπρώχνωμε στα Γυμναστήρια, να τα παρακολουθούμε αγωνιζόμενα, να τα καμαρώνωμε, να τα χειροκροτούμε.
Είμεθα υποχρεωμένοι να τους εξασφαλίσωμεν υγεία, δύναμι και ψυχική καρτερία.
Και εις αυτό μας υποχρεώνει η φωνή της Μάνας μας Ελλάδος, η οποία βιάζεται να βγη Νικήτρια στον Αγώνα εναντίον του σκότους και της δυστυχίας, της βαρβαρότητος και της οπισθοδρομικότητος.
Η Εφορεία του Εθνικού Γυμναστηρίου Φλωρίνης άκουσε την φωνή, την πονεμένη φωνή της Ελλάδος και έσπευσε να καθιερώση Αθλητικούς Αγώνας, γιατί έτσι πιστεύει πως θα εξασφαλίση στη Νεολαία του Νομού μας Υγεία, Δύναμι και ατσαλένια νεύρα.
Και σας καλεί να έλθετε συμπαραστάται της, και να είσθε βέβαιοι πως ταυτόχρονα γίνεσθε συμπαραστάται της Πατρίδος μας.
Φίλοι αθληταί
Δώσατε τον όρκο πως θα αγωνισθήτε τον ωραιότερον αγώνα, τίμια και ευσυνείδητα.
Οι γονείς σας, οι φίλοι σας, οι συμπατριώτες σας όλοι ημείς οι γεροντότεροι, είμεθα έτοιμοι να σας παρακολουθήσωμε, να σας θαυμάσωμε, να σας χειροκροτήσωμεν.
Γυμνασθήτε, αγωνισθήτε, αποκτήσατε γερά κορμιά δια να τα θέσετε στην υπηρεσία της Πατρίδος και έχετε πάντα στο νου σας, ότι, ο αγώνας δια την Ελλάδα είναι ο ωραιότερος αγώνας.
Ζήτω το Έθνος
Ζήτω Η Ελληνική Νεολαία».
Σχετικά με το αθλητικό μέρος των αγώνων ας σημειωθεί ότι ο αριθμός των αγωνισμάτων ανέρχονταν σε δεκαέξι συνολικά. Η συμμετοχή ήταν μεγάλη σε καθένα από αυτά ενώ δεν υπήρξαν προκριματικοί γύροι. Η οικονομία χρόνου εξαιτίας της μικρής διάρκειας της ημέρας και της μεταμεσημβρινής έναρξης, πιθανά συνετέλεσαν στην τελική δομή του προγράμματος των αγωνισμάτων. Έτσι, σύμφωνα με την οργανωτική Επιτροπή, έπρεπε να ολοκληρωθούν σε δυόμισι ώρες. Παρ’ όλα αυτά η συνολική διάρκεια της εκδήλωσης, συμπεριλαμβανομένων του τυπικού μέρους και των προσφωνήσεων, ήταν τρεις ώρες και ένα τέταρτο. Στο πλαίσιο αυτό «Τα αγωνίσματα παίδων σκοπίμως παρενεβλήθησαν προς αποφυγήν χασμάτων». Ήταν το «άλμα απλούν παίδων» και η «ελευθέρα δισκοβολία».
Στον αγωνιστικό χώρο πρώτο αγώνισμα ήταν ο δρόμος των 800μ., μάλιστα «Ο αγών μεταξύ των αγωνιστών υπήρξεν σκληρότατος, στοιχείον το οποίον ενέτεινε την αγωνίαν των θεατών». Ταυτόχρονα στο άλμα εις μήκος «μετά φόρας» και στη σφαιροβολία «η άμιλλα υπήρξεν εντονωτάτη». Στη συνέχεια ακολούθησαν οι αγώνες δρόμου των 100μ. και των 80μ. Ας σημειωθεί στα παραλειπόμενα του πρώτου εκ δυο αυτών αγωνισμάτων, πως «Έπειτα από μία αστοχία εκπυρσοκροτήσεως ξεχύνονται οι δρομείς των 100μ. ενώ το πλήθος όρθιον παρακολουθεί».
Ο συναγωνισμός στο «τριπλό άλμα» και στον ακοντισμό πραγματοποιήθηκε παράλληλα με τον αγώνα δρόμου των 1500μ. κατά τον οποίο «Οι αγωνισταί υποχρεούνται να τρέξωσι 5 γύρους» στο αθλητικό στάδιο. Οι αθλητές του άλματος σε ύψος πέρασαν το 1,60μ. και με την ολοκλήρωση του αγωνίσματος δόθηκε η εκκίνηση στον δρόμο των 400μ. όπου συμμετείχαν «άνω των 15 αγωνιστών, οι οποίοι καθ? όλην την διαδρομήν ενθουσιωδώς χειροκροτούνται υπό του πλήθους».
Υπήρξε όμως και ένα αγώνισμα που είχε ιδιαίτερη απήχηση στους παρακολουθούντες και αυτό δεν ήταν άλλο από το άλμα επί κοντώ. Ο λόγος που τους ενθουσίασε ήταν η θεαματικότητά του. «Το τι εκδηλώσεις ελάμβανον χώραν μεθ? εκάστην υπερπήδησιν είναι δύσκολον να περιγραφώσι».
Πλησιάζοντας στην ολοκλήρωση του αγωνιστικού τμήματος των Α΄ Παμφλωρίνιων Αθλητικών Αγώνων «Τα Ηράκλεια» πραγματοποιήθηκε η εκκίνηση του δρόμου των 3000μ. ενώ οι ομάδες της σκυταλοδρομίας των 4Χ100μ. προετοιμάζονταν. Αν και τελείωναν οι αγώνες δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο και για το ενδιαφέρον και τις αυθόρμητες εκδηλώσεις του κόσμου απέναντι στους συμμετέχοντες αθλητές, που συνεχίζονταν αμείωτα. «Και εις το αγώνισμα των 3000μ. τερματίζουσι άπαντες ενώ ο τρίτος ανακηρυχθείς αθλητής Πηλείδης γίνεται αντικείμενον ενθουσιωδών εκδηλώσεων δια την απόφασίν του να νικήση». Οι υπολογισμοί ανέβαζαν τον αριθμό των θεατών που παρακολουθούσαν από τις ασφυκτικά γεμάτες κερκίδες του σταδίου, σε περισσότερους από 5000.
Μεταφερόμενοι στο κλίμα της εποχής παρακολουθούμε πως στη λήξη των αγώνων «Αι αθλητικοί ομάδες εν παρατάξει, με τα λάβαρα των επί κεφαλής ξεκινούν για να παραταχθούν δια την απονομήν των επάθλων», ενώ παράλληλα «το πλήθος ξεσπά εις χειροκροτήματα και ζητοκραυγές, αι οποίαι εσυνεχίσθησαν καθ? όλην την διάρκειαν της εκφωνήσεως των ονομάτων των νικητών, και της απονομής των Διπλωμάτων και των Κυπέλλων. Επηκολούθησεν η υποστολή της Σημαίας και εψάλη υφ? όλων ομού των Αθλητών ο Εθνικός Ύμνος».
Σχετικά με τα αποτελέσματα και τις επιδόσεις των αθλητών ας σημειωθούν τα εξής. Σε επίπεδο συλλόγων πρώτος αναδείχθηκε ο ΦΣΦ «Αριστοτέλης» με 38 βαθμούς, τη δεύτερη θέση κατέλαβε ο «Μέγας Αλέξανδρος» με 27 βαθμούς και στη τρίτη θέση βρέθηκε με 25 βαθμούς η «Προποντίς».
Αναλυτικά τα αποτελέσματα στα δεκαέξι αγωνίσματα είχαν ως εξής:
1. Δρόμος 100 μ.
Α-. Χατζηλίας Χρίστος, «Αριστοτέλους»
Β-. Μπέλτσος Κωνσταντ., «Προποντίδος»
Γ-. Χατζητάσης Γεώργιος, «Μ. Αλεξάνδρου»
2. Δρόμος 400 μ.
Α-. Χατζηλίας Χρίστος, «Αριστοτέλους»
Β-. Τσιρώνης Χαρ., «Προποντίδος»
Γ-. Σιδηρόπουλος Θεόδ., «Αριστοτέλους»
ισόπαλοι
Γ-. Σιδηρόπουλος Κων., «Προποντίδος»
3. Δρόμος 800 μ.
Α-. Χατζόπουλος Σταύρος, «Προποντίδος»
Β-. Χρυσοχοϊδης Θεόδ., «Αριστοτέλους»
Γ-. Σιδηρόπουλος Θεόδ., «Αριστοτέλους»
4. Δρόμος 1500 μ.
Α-. Χρίστου Γεώργιος, «Αριστοτέλους»
Β-. Παπαπέτρου Ιωάνν., «Μ. Αλεξάνδρου»
Γ-. Τσούλης Πέτρος, «Προποντίδος»
5. Δρόμος 3000 μ.
Α-. Χρίστου Γεώργιος, «Αριστοτέλους»
Β-. Τσούλης Πέτρος, «Προποντίδος»
Γ-. Πηλείδης Ιωάννης, «Μ. Αλεξάνδρου»
6. Σκυταλοδρομία 4Χ100
Α-. Ομάς Μ. Αλεξάνδρου
Β-. Ομάς Προποντίδος
Γ-. Ομάς Αριστοτέλους
7. Άλμα Απλούν
Α-. Τσιρώνης Χαρ., 5,89 «Προποντίδος»
Β-. Γιαννώτας Παύλος 5,85 «Μ. Αλεξάνδρου»
Γ-. Φερεκίδης Ιωάννης 5,81 «Αριστοτέλους»
8. Άλμα Τριπλούν
Α-. Περδίκας Γεώργιος, 12,85 «Αριστοτέλους»
Β-. Βόϊος Παναγ., 12,22 «Μ. Αλεξάνδρου»
Γ-. Τσιρώνης Χαρ., 12,07 «Προποντίδος»
9. Άλμα εις Ύψος
Α-. Κεσίδης Ιωάννης 1,65 «Μ. Αλεξάνδρου»
Β-. Περδίκας Γεώργιος, 1,60 «Αριστοτέλους»
Γ-. Παρασκευαϊδης Ευάγγ. 1,55 «Προποντίδος»
10. Άλμα επί Κοντώ
Α-. Σπάνης Λάζαρος, 2,60 «Προποντίδος»
Α-. Κεσίδης Ιωάννης 2,60 «Μ. Αλεξάνδρου»
Β-. Τσουτσούλης Χρ., 2,40 «Προποντίδος»
11. Σφαιροβολία
Α-. Δημητριάδης Δημόκριτος, «Μ. Αλεξάνδρου»
Β-. Χατζηλίας Χρίστος, «Αριστοτέλους»
Γ-. Τρανσβαλίδης Νικόλαος, «Αριστοτέλους»
12. Λιθοβολία
Α-. Κασκαμανίδης Κωνστ., «Μ. Αλεξάνδρου»
Β-. Παππάς Θεόδ., «Μ. Αλεξάνδρου»
Γ-. Βακράτσης Ελευθ., «Προποντίδος
13. Ελευθέρα Δισκοβολία
Α-. Τρανσβαλίδης Νικ., «Αριστοτέλους»
Β-. Χαραβιτσίδης Μιλτιάδης, «Αριστοτέλους»
Γ-. Κεσίδης Ιωάννης, «Μ. Αλεξάνδρου»
14. Ακοντισμός
Α-. Πολιτίδης Κωνσταντ., «Αριστοτέλους»
Β-. Γκιώντης Νικόλ., «Προποντίδος» ισόπαλοι
Β-. Σαουλίδης Κωνσταντ., «Αριστοτέλους»
15. Δρόμος 80 μ. Παίδων
Α-. Πυρίδης Γεώργιος, «Εθνικού Οικοτροφείου»
Β-. Λαβασάς Σπυρ., «Εθνικού Οικοτροφείου»
Γ-. Αθανασιάδης Δημ., «Εθνικού Οικοτροφείου»
16. Άλμα Απλούν Παίδων
Α-. Λαβασάς Σπυρ., 5,01 «Εθνικού Οικοτροφείου»
Β-. Βούλτσης Ιωάνν., 4,93 «Αριστοτέλους»
Γ-. Τέγος Παντελής, 4,85 «Μ. Αλεξάνδρου»
Με τη λήξη των αθλητικών δραστηριοτήτων από το Εθνικόν Γυμναστήριον Φλωρίνης δόθηκε στη δημοσιότητα η «Έκθεσις Τελέσεως των Α΄ Παμφλωρινίων Αθλητικών Αγώνων Τα “Ηράκλεια”». Η ανωτέρω έκλεινε με την παρακάτω ευχή. «Ελπίζομεν δε ότι τα Β’ “Ηράκλεια” θα καταστώσι τουλάχιστον 2/ήμερος αγωνιστική εορτή εις ην θα συμμετάσχωσιν άνω των 300 αθλητών, δεδομένου ότι και πόροι θα εξευρεθώσι και εγκαίρως θα προκηρυχθώσι, και η κατάστασις εν τη γύρω υπαίθρω θα βελτιωθή».
