Το Γήπεδο της Φλώρινας
Παρουσιάζουμε 5 φωτογραφικά τεκμήρια που αφορούν στο παλαιό «Εθνικό Στάδιο Φλωρίνης», «Το Γήπεδο» όπως συνηθίζαμε να το ονομάζουμε. Προέρχονται από το Ιστορικό Αρχείο του ΦΣΦΑ. Δεν υπάρχει σχετική πληροφορία για τον χρόνο κατά τον οποίο ελήφθησαν (οι φωτογραφίες). Όμως ο περιβάλλων χώρος καθώς και τα στοιχεία δόμησης που υπάρχουν εντός του γηπέδου μπορούν να βοηθήσουν στην προσέγγιση του χρόνου λήψης. Καλούνται οι παλαιότεροι Φλωριναίοι να βοηθήσουν…
Με την ευκαιρία δημοσίευσης των φωτογραφιών αναδημοσιεύουμε σχετικό κείμενο του Δημήτρη Μεκάση το οποίο παραθέτει ιστορικά στοιχεία για «Το Γήπεδο», τον χώρο που σήμερα βρίσκεται το νέο πάρκο.
Σπ. Παπ.
«Το Γήπεδο»
Πριν το 1924, η περιοχή του παλιού γηπέδου, όπου σήμερα είναι το νέο δημοτικό πάρκο της Φλώρινας, ήταν χωράφια, λιβάδια και το μεγαλύτερο τμήμα ήταν μποστάνι. Ένα μεγάλο τούρκικο μποστάνι, όπου κάθε Αύγουστο ωρίμαζαν και μεγάλωναν τα καρπούζια και τα πεπόνια. Ήταν ιδιοκτησία δυο τούρκων αδελφών, που ήταν δίδυμοι. Η περιοχή τότε ήταν γνωστή στους Φλωρινιώτες ως «το μποστάνι των διδύμων».
Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή όμως ο μουσουλμανικός πληθυσμός της Φλώρινας ανταλλάχτηκε και όλες οι περιουσίες των μουσουλμάνων πέρασαν στην κυριότητα της Εθνικής Τραπέζης. Το «μποστάνι των διδύμων» ήταν και αυτό στα ανταλλάξιμα. Τότε τα μέλη και οι οπαδοί της πρώτης ποδοσφαιρικής ομάδας «Μέγας Αλέξανδρος» κατέλαβαν το «μποστάνι των διδύμων» και άλλα τούρκικα γειτονικά λιβάδια. Οι οπαδοί του «Μεγάλου Αλεξάνδρου» με κασμάδες και φτυάρια ομαλοποίησαν αρκετά το μεγαλύτερο τμήμα, τοποθέτησαν δοκάρια για τέρματα και ονόμασαν την περιοχή «Γήπεδο του Μεγάλου Αλεξάνδρου».
Το γήπεδο όμως δεν ήταν και τόσο κατάλληλο, καθώς το έδαφος είχε μια μικρή κλίση. Παρόλα αυτά όμως προτιμούσαν αυτό το γήπεδο παρά τα λιβάδια έξω από την πόλη. Μέχρι τότε οι αγώνες γινόταν σε ένα λιβάδι κάτω από το ξενοδοχείο «Ακρόπολις». Μετά το 1924-25 όμως ο «Μέγας Αλέξανδρος» είχε δικό του γήπεδο, χωρίς όμως τίτλους κυριότητος. Άξιοι οι οπαδοί του «Μεγάλου Αλεξάνδρου» και σε αυτούς οφείλεται το γεγονός ότι τα επόμενα χρόνια η Φλώρινα είχε ένα από τα καλύτερα γήπεδα.
Κατά την περίοδο 1925-1930 άρχισαν οι προσπάθειες των Φλωρινιωτών για να μπορέσουν να αγοράσουν τον χώρο αυτόν από τα ανταλλάξιμα της Εθνικής Τραπέζης. Δημιουργήθηκαν επιτροπές γι αυτό τον σκοπό από επιφανείς φίλους του ποδοσφαίρου, αλλά και από το γυμνάσιο Φλωρίνης, που ήθελαν τον χώρο αυτό, ως χώρο γυμναστικής και άθλησης των μαθητών. Στο τέλος όλοι συσπειρώθηκαν στην «Γυμναστηριακή Επιτροπή», η οποία, στις 20 Δεκεμβρίου 1930, κατόρθωσε να αγοράσει το μεγαλύτερο μέρος των λιβαδιών από την Εθνική Τράπεζα και να βάλει τις βάσεις του νέου γυμναστηρίου. Αργότερα αγοράστηκαν και άλλα οικόπεδα και το γήπεδο επεκτάθηκε. Μόνο δυο οικόπεδα στην κάτω γωνία του γηπέδου δεν κατόρθωσαν να αγοράσουν, επειδή οι Φλωρινιώτες ιδιοκτήτες τους δεν τα πουλούσαν. Στα οικόπεδα αυτά υπήρχαν δυο σπίτια, τα οποία έγιναν πολυκατοικίες τα τελευταία χρόνια.
Το γήπεδο βελτιωνόταν και γινόταν καλύτερο μετά το 1930. Οι φίλοι του «Μεγάλου Αλεξάνδρου» έφτιαξαν μια παράγκα και στεγάστηκαν τα λουτρά των ποδοσφαιριστών. Γέμιζαν ένα βαρέλι με νερό που βρισκόταν στην οροφή και με αυτό νίβονταν οι ποδοσφαιριστές. Τότε δεν υπήρχε κεντρικό δίκτυο ύδρευσης στη πόλη. Τα λουτρά ήταν πολύ πρωτοποριακά για εκείνη την εποχή, έργο των φιλοπρόοδων οπαδών του «Μεγάλου Αλεξάνδρου».
Το γήπεδο όμως παρέμενε ένα μεγάλο επικλινές λιβάδι. Το 1935 όμως μετά το αποτυχημένο βενιζελικό στρατιωτικό Κίνημα, οι κινηματίες συνελήφθησαν και εκτοπίστηκαν. Στην Φλώρινα έφεραν αρκετούς αξιωματικούς και ναύτες του πολεμικού ναυτικού. Οι κρατούμενοι ήταν υποχρεωμένοι να κάνουν χειρωνακτικές εργασίες. Έτσι με εντολή της κυβέρνησης οι ναύτες δούλεψαν στην διαμόρφωση του «Γηπέδου του Μεγάλου Αλεξάνδρου». Οι ναύτες κρατούμενοι με φτυάρια, κασμάδες και καροτσάκια ισοπέδωσαν το γήπεδο. Επί κυβερνήσεως Μεταξά χτίστηκαν οι πέτρινες κερκίδες και ο τοίχος περίφραξης. Τότε χτίστηκε και το πρώτο κτήριο εντός του γηπέδου, που ήταν τα αποδυτήρια των ποδοσφαιριστών και αθλητών, και τα λουτρά με ντουζιέρες και συμπιεστικό μηχάνημα για την πίεση του νερού. Το 1938 στο γήπεδο έγινε η μεγάλη γιορτή της Εθνικής Οργάνωσης Νεολαίας (ΕΟΝ), που ήταν οργάνωση του Μεταξά. Πιθανότατα τότε εγκαινιάστηκε το αποπερατωμένο γήπεδο και ονομάστηκε «Εθνικόν Στάδιον Φλωρίνης». Ήταν το μοναδικό στάδιο σε όλη τη Δυτική Μακεδονία. Οι κερκίδες του χωρούσαν 2.500 θεατές άνετα καθισμένους, αλλά στις μεγάλες εκδηλώσεις και στους μεγάλους ποδοσφαιρικούς αγώνες οι στριμωγμένοι στις κερκίδες και οι όρθιοι έφταναν τους 5.000.
Μεταπολεμικά, το Εθνικό Στάδιο διέθετε γήπεδο ποδοσφαίρου, στίβο, γήπεδο μπάσκετ, γήπεδο βόλεϊ, μικρό κλειστό γυμναστήριο, αποδυτήρια και λουτρά. Σε αυτόν το χώρο έγιναν ποδοσφαιρικοί αγώνες, γυμναστικές επιδείξεις, στρατιωτικές επιδείξεις, πολιτιστικές εκδηλώσεις, προσκοπικές εκδηλώσεις. Υποδέχτηκαν εδώ βασιλείς, πολιτικούς, κληρικούς και όλους τους επίσημους. Συνέβησαν όμως και δυσάρεστα γεγονότα, όπως την αεροπορική επιδρομή που δέχτηκε το πλήθος από την βρετανική αεροπορία σε μια εκδήλωση, όπου γερμανοί ιππείς έκαμναν επίδειξη των δικών τους δεξιοτήτων και των αλόγων τους, κατά την γερμανική Κατοχή. Αλλά και στον εμφύλιο πόλεμο, το γήπεδο δέχτηκε τις οβίδες του πυροβολικού των ανταρτών κατά την διάρκεια γυμναστικών επιδείξεων του γυμνασίου. Το πλήθος σκόρπισε πανικόβλητο. Μερικοί τραυματίστηκαν και έμειναν ανάπηροι σε όλη τους τη ζωή.
Αυτή ήταν η συνοπτική περιγραφή του γηπέδου στον 20ο αιώνα. Τα καρπούζια στο «μποστάνι των διδύμων» έγιναν μπάλες στο «Γήπεδο του Μεγάλου Αλέξάνδρου» και μετά «Εθνικό Στάδιο Φλωρίνης». Το τέλος του όμως έφτασε. Ήταν το 1998. Τότε χάλασαν το γήπεδο και ο χώρος άλλαξε χρήση. Έγινε πάρκο. Το νέο δημοτικό πάρκο, από το 2001. Αβάφτιστο το νέο πάρκο περιμένει χρόνια τώρα το νέο του όνομα.
Δημήτρης Μεκάσης
Διαβάστε ένα ιστορικό χρονολόγιο για το Γήπεδο της Φλώρινας από τον Γιώργο Ανθόπουλο.
