Το ταπεινό εκκλησάκι του Αγίου Μάρκου και οι Φλωρινιώτες φυσιολάτρες
Το ταπεινό εκκλησάκι του Αγίου Μάρκου, που ανήκε χωροταξικά στην κοινότητα Πρώτης και είναι γνωστό σε όλους μας, ήταν άλλοτε το καταφύγιο και αναπαυτήριο πολλών Φλωρινιωτών φυσιολατρών, καθ’ όλες τις εποχές του χρόνου, λόγω της κοντινής αποστάσεως από την Φλώρινα, ακόμα και τον χειμώνα που το χιόνι ξεπερνούσε το μισό μέτρο, όπως άλλωστε φαίνεται και στην φωτογραφία μας. Το αυτοκίνητο την παλαιότερη εποχή ήταν πολυτέλεια σχεδόν για όλους τους Φλωρινιώτες, γι’ αυτό οι εκδρομές τους ήταν πεζοδρομικές και περιορίζονταν στον Άγιο Μάρκο, στο Γιουτσ – Μπουνάρ, στους μύλους του Σαπουντζή και σε άλλες κοντινές εξοχικές τοποθεσίες με γρασίδι και δένδρα. Το ταπεινό, σεμνό και γραφικό εκκλησάκι, δεν υπάρχει πια.
Τα βαθύσκιωτα μεγάλα δένδρα που το περιέβαλαν και πρόσφεραν ανέξοδα στους φυσιολάτρες τον ίσκιο τους και η βρυσούλα με το γάργαρο και κρύο νερό της, δεν υπάρχουν. Τα βρίσκομε μόνο στις παλιές φωτογραφίες και οι παλιοί φυσιολάτρες τις βλέπουν με νοσταλγία. Τα αντικατέστησε μια πολυτελής Μονή, που επίσης, όμως, συγκεντρώνει μεγάλο πλήθος πιστών, που εκκλησιάζονται και προσκυνούνε τον Άγιο Μάρκο.
Η δημοσιευομένη φωτογραφία μας μάς παραπέμπει, όπως, μας λέει η τότε φυσιολάτρισσα και χιονοδρόμος κ. Αντιγόνη Τσάμη, η οποία μας την έστειλε και την ευχαριστούμε, στον χειμώνα του 1946, σε μια σύναξη – εκδρομή στον Άγιο Μάρκο, καταχείμωνα, πάνω από 20 ορειβάτες και χιονοδρόμοι. Δυστυχώς, η φωτογραφία είναι λίγο σκοτεινή και η αναγνώριση των προσώπων είναι προβληματική.
Η κ. Αντιγόνη Τσάμη, όμως, αναγνώρισε μερικούς και στο σύντομο σημείωμά της αναφέρει τα ονόματά τους χωρίς, όμως, να τα προσδιορίζει επακριβώς. Αναφέρει, λοιπόν: τον Νεοπτόλεμο Γκέρκα, τον μικρό Παπανέστορα, χωρίς να προσδιορίζει το μικρό όνομά του, τον Γεώργιο Ιωαννίδη, τον Παπατριανταφύλλου, την Σία Χατζηλία, τον εαυτό της, τον αδελφό της αξιωματικό Παύλο Τσάμη, τον Λεωνίδα Γεωργιάδη, δύο ανθυπολοχαγούς και στρατιώτες. Τώρα κάθε αναγνώστης ας ψάξει κι ίσως βρει κάποιον δικό του φυσιολάτρη.
Η κ. Τσάμη παραδέχεται ότι δεν γνωρίζει τους άλλους και συμπληρώνει: Είχε πολλά χιόνια και η ανάβαση ήταν πολύ δύσκολη. Υπήρχε κάποιος καντηλανάφτης, ο οποίος πρόθυμα μας άνοιξε την πόρτα και ανάψαμε κεράκι. Η Μονή ήταν Γυναικεία και στενόμακρη , αλλά τότε δεν υπήρχαν μοναχές. Ο Άγιος Μάρκος ήταν τρίκλητος, ξυλόστεγος Βασιλική, με σαμαρωτή στέγη, χρονολογείτο δε από το 1864. Σήμερα κτίσθηκε μεγαλοπρεπής γυναίκεια Μονή στην θέση της παλιάς επίσης γυναικείας Μονής.
Η άλλη φωτογραφία απεικονίζει ένα αιωνόβιο δένδρο στον αυλόγυρο της Μονής του Αγίου Μάρκου, το οποίο, όπως μας είπε ο κομιστής της φωτογραφίας γνωστός φυσιολάτρης ήταν 160 ετών, σε κλαδί του οποίου ξεκουράζονται οι: Γιάννης Σγουρίδης, Βασίλειος Κίτσος, Χρήστος Φάτσης, Γιάννης Αρμπατζής, Πέτρος Κωνσταντινίδης, Χρήστος Παπακοσμάς και Πέτρος Καραμπέτσος. Οι μικροί που είναι δεξιά δεν αναγνωρίσθηκαν.
